TÜRKİYE GENEL GÜNDEM VE SEÇMEN EĞİLİMİ SAHA ARAŞTIRMA RAPORU
EYLÜL 2021
YÖNTEM VE AMAÇ
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, 10- 22 Eylül 2021 tarihinde gündeme ve seçmen eğilimine dair Türkiye geneli anket çalışması gerçekleştirmiştir.
İstanbul, Ankara, Adana, İzmir, Bursa, Muğla, Konya, Samsun, Trabzon, Antalya, Mersin, Erzurum, Muş, Ağrı, Kars, Diyarbakır, Şanlı Urfa, Mardin, Batman, Van ve Siirt kentlerini kapsayan 22 ilde gerçekleşen çalışmaya 2000 kişi katılmıştır.
Online olarak yapılan çalışmanın soru formu 3 bölümden oluşmuştur. Birinci bölüm, katılımcıların sosyo-ekonomik durumlarını kapsayan demografik içerikli sorulardan, İkinci bölüm ülke gündemine ve bu gündemlere dair yürütülen politikalara dönük seçmen tutum ve eğilimini ölçmeye dönük sorulardan; üçüncü bölüm ise oy verme davranışlarına ve nedenlerine dair veri elde etmeyi hedefleyen sorulardan oluşmuştur.
Çalışma raporlanırken yanıtlar, SPSS ortamına aktarıldıktan sonra grafik ve tablolar aracılığı ile analize hazır hale getirilmiştir. Ayrıca verilen yanıtların önemli kısmı “Cinsiyet”, “Yaş”, “Hane Aylık Gelir” ve “24 Haziran 2018 Genel Seçimlerinde Hangi Partiye Oy verdiniz?” soruları ile çaprazlanarak tablolanmıştır.
Araştırma grubunun verdiği yanıtlardan ortaya çıkan, dikkat çeken kimi verileri özetleyecek olursak;
%51,6’sı “Erkek” görüşmecilerden, %48,4’ü ise “Kadın” görüşmecilerden oluşan araştırma grubunun, %26,9’u “25-34” yaş grubundan, %23,4’ü “35-44” yaş grubundan oluşmuştur.
%9,4’ü “Diplomasız Okuryazar” %30,1’i Üniversite ve üstü mezunlardan oluşan araştırma grubunun %14,1’inin hane aylık geliri “0-1000 TL” iken, %37’sinin “1001-3000 TL” arasında gelire sahip olduğu görülmüştür. %23,4’ünün “Ev İçi Ücretsiz İşçi/Ev Kadın”, %23,1’inin ise “İşsiz” olduğu tespit edilen araştırma grubunun yarısından fazlasının TÜİK verilerine göre açlık sınırında bir yaşam standardına sahip olduğu ölçülmüştür.
Gündeme dair ilk soru “Kendinizi Türkiye’de Güvende Hissediyor Musunuz?” sorusu olmuştur. Buna göre katılımcıların %30,8’i “Evet güvende hissediyorum” derken, %33,3’ü “Hayır”, %35,9’u ise “Kısmen güvende hissediyorum” yanıtlarını vermiştir.
Yine “Geleceğinize Dönük Endişeli Misiniz?” sorusuna aynı araştırma grubunun toplamda %66,5’i Endişeli olduğuna dair yanıtlar verirken; endişeli olmayanların toplamda %26,6’ya tekabül ettiği görülmüştür.
Çok çeşitli yanıtların geldiği “Sizce Türkiye’nin En Önemli Sorunu Nedir?” sorusuna katılımcıların, %60,1’i “Ekonomik Kriz/İşsizlik”, %8,5’i “Demokrasinin Olmayışı”, %8,1’i “Cumhurbaşkanlığı Sistemi”, %7,6’sı “Kürt Sorunu”, %7,4’ü “Hukuk Sisteminin Mevcut Durumu” yanıtlarını vermişlerdir.
Araştırma grubuna yöneltilen “Sizce Türkiye’nin En Önemli Sorunu Nedir?” sorusunun “24 Haziran 2018 Genel Seçimlerinde Hangi Partiye Oy Verdiniz?” sorusuyla karşılaştırmasına baktığımızda;
AKP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların %67,4’ü “Ekonomik Kriz/İşsizlik”, %9,3’ü “Hukuk Sisteminin Mevcut Durumu”;
CHP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların %62,2’si “Ekonomik Kriz/İşsizlik”, %11,2’si “Demokrasinin Olmayışı”,
HDP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların %42,5’i “Kürt Sorunu”, %40’ı “Ekonomik Kriz/İşsizlik”;
MHP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların %67,9’u “Ekonomik Kriz/İşsizlik”, %11,1’i “Eğitim Sistemi”;
İyi Parti’ye oy verdiğini belirten katılımcıların %65,9’u “Ekonomik Kriz/İşsizlik”, %8’i “Eğitim Sistemi”;
Oy Kullanmadığını belirten katılımcıların %38,1’i “Ekonomik Kriz/İşsizlik”, %17,1’i “Demokrasinin Olmayışı”,
Saadet Partisi’ne oy verdiğini belirten katılımcıların %58,3’ü “Ekonomik Kriz/İşsizlik”, %33,3’ü “Hukuk Sisteminin Mevcut Durumu”, yanıtlarını öncelikli olarak vermişlerdir.
Araştırma grubunda yer alan katılımcılara “Partilerin Ülke Gündemine ve Sorunların Çözümüne Dair Yürüttüğü Politikaları Başarılı Buluyor Musunuz?” sorusu da yöneltilmiştir. Buna göre;
AKP’nin politikalarını toplamda %31,2’si Başarılı; CHP’nin politikalarını toplamda %42,5’i, MHP’nin politikalarını %25,9’u; HDP’nin politikalarını %30,3’ü; İYİ Parti’nin politikalarını %39,7’si başarılı bulduğunu bildirmiştir.
Araştırma grubunda yer alan katılımcılara “Hükümetin Krizlere/Sorunlara Dönük Uygulama ve Politikalarını Başarılı Buluyor Musunuz?” sorusu yöneltilmiştir. İçinde; Ekonomik Kriz, İşsizlik, Dış Politika, Kürt Sorunu, Eğitim, Pandemi, Sel Felaketi, Orman Yangınları, Depremler, Göç ve Mülteci Politikaları gibi sorun ve kriz alanlarına dönük hükümet uygulama ve politikalarını katılımcılarda yarısından fazlasının başarısız bulduğu görülmüştür.
Oy davranışlarına ilişkin ise;
“24 Haziran 2018’de Gerçekleşen Genel Seçimlerde Hangi Partiye Oy Verdiniz?” sorusuna katılımcıların %37,7’si “AKP”, %24,9’u “CHP”, %10,5’i “Oy Kullanmadım”, %8,8’i “İYİ PARTİ”, %8,1’i “MHP”, %8’i “HDP” yanıtlarını vermiştir. Akabinde sorulan “Bu Pazar Bir Genel Seçim Olursa Hangi Partiye Oy Verirsiniz?” sorusuna ise, %27,2’si “AKP”, %26’sı “CHP”, %10,2’si “İYİ Parti”, %9,4’ü “HDP”, %8,2’si “Kararsızım”, %7,7’si “Oy Kullanmayacağım”, %6,6’sı “MHP”, %1,5’i “DEVA Partisi”, %0,9’u “GELECEK Partisi”, %0,7’si “SAADET Partisi” ve %1,6’sı ise “Diğer” partilere oy vereceğim şeklinde yanıtlar vermişlerdir. Yanıtlardan da görüleceği üzere bu Pazar seçim olsa AKP %10,5 oranında oy kaybetmiş görünürken; CHP, İyi Parti ve HDP’nin kısmen oy arttırdığı görülmüştür. Ayrıca önemli kısmının bu seçimde ilk defa oy kullanması beklenen 18-24 yaş aralığındaki katılımcıların %28,8’i “CHP”ye, %17,1’i “İyi Parti”ye, %13,5’i “HDP” ye oy vereceğini bildirmiştir.
Oy Kullanmayacağım ve Kararsızım yanıtları oransal olarak dağıtıldıktan sonra, bu Pazar seçim olsa siyasi partilerin oy dağılımı ise şöyle tespit edilmiştir; %32,3’ü “AKP”, %30,9’u “CHP”, %12,1’i “İYİ Parti”, %11,3’ü “HDP”, %7,8’i “MHP”, %1,9’u “Diğer” %1,8’i “DEVA Partisi”, %1,1’i “GELECEK Partisi”, ve %0,8’i “SAADET Partisi”.
“Bu Pazar Bir Genel Seçim Olsa Hangi Partiye Oy Verirsiniz?” sorusunun “24 Haziran 2018 Genel Seçimlerinde Hangi Partiye Oy Verdiniz?” sorusuyla karşılaştırmasına baktığımızda;
AKP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların %69,5’i yine “AKP” derken , %13’ü “Kararsızım”, %10,3’ü “Oy Kullanmayacağım” demiştir. En çok kararsız seçmenin AKP’de biriktiği görülmüştür.
CHP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların %93,6’sı yine “CHP”, %1,6’sı “Kararsızım”;
HDP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların %98,8’i yine “HDP”, %1,3’ü “Kararsızım”;
MHP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların %81,5’i yine “MHP”, %9,9’u “Oy Kullanmayacağım”, %3,7’si “İyi Parti”;
İyi Parti’ye oy verdiğini belirten katılımcıların %92’si yine “İyi Parti”, %3,4’ü “Kararsızım”, %2,3’ü “Deva Partisi”; derken,
Oy Kullanmadığını belirten katılımcıların %24,8’i yine “Oy Kullanmayacağım”, %20’si “Kararsızım”, %19’u “CHP” demiştir.
Seçmenin oy verme nedenleri ile tercih ettiği parti arasındaki ilişkiye baktığımızda ise;
AKP’ye oy vereceğini belirten katılımcıların %35,3’ü “Politikalarını Beğeniyorum”, %33,1’i “Güçlü Bir Parti Olduğu İçin”;
CHP’ye oy vereceğini belirten katılımcıların %28,1’i “İktidarın Alternatifi Olduğu İçin”, %16,5’i “Eşitlik ve Özgürlük İçin”;
HDP’ye oy vereceğini belirten katılımcıların %38,3’ü “Barış ve Demokrasi Mücadelesi İçin”, %20,2’si “Beni Temsil Ettiği İçin”;
İYİ Parti’ye oy vereceğini belirten katılımcıların %50’si “Mevcut Sorunları Çözeceğine İnandığım İçin”, %35,3’ü “İktidarın Alternatifi Olduğu İçin”;
MHP’ye oy vereceğini belirten katılımcıların %51,5’i “Beni Temsil Ettiği İçin”, %48,5’i “Güçlü Bir Parti Olduğu İçin” oy vereceğini bildirdiği görülmüştür.
Katılımcılara ayrıca “24 Haziran 2018’de Gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde Hangi Adaya Oy Verdiniz?” sorusu yöneltilmiştir. Buna göre katılımcıların; %46’sı “Recep Tayyip Erdoğan”, %28’i “Muharrem İnce”, %8,4’ü “Meral Akşener”, %7,1’i “Selahattin Demirtaş” ve %10,5’i ise “Oy Kullanmadım” demiştir.
“Bu Pazar Bir Cumhurbaşkanlığı Seçimleri Olursa Hangi Adaya Oy Verirsiniz?” sorusuna ise; %33,8’i “Recep Tayyip Erdoğan”, %14’ü “Partimin Gösterdiği Aday Kimse Ona Oy Veririm”, %13,3’ü “Kemal Kılıçdaroğlu”, %8,1’i “Kararsızım”, %7,7’si “Oy Kullanmayacağım”, %5,9’u “Selahattin Demirtaş”, %5,3’ü “Ekrem İmamoğlu”, %4,8’i “Meral Akşener”, %4,1’i “Mansur Yavaş” yanıtlarını vermiştir.
Raporun ayrıntılı grafik ve tablolarını içeren pdf dosyasına ulaşmak için tıklayınız…