DOĞU VE GÜNEYDOĞU ANADOLU’DA GENÇLERİN POLİTİK TERCİHLERİ VE KAYNAKLARI ÜZERİNE ANKET ÇALIŞMA RAPORU
-TEMMUZ 2020-
YÖNTEM VE AMAÇ
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi 6-16 Temmuz 2020 tarihinde, Diyarbakır, Mardin, Van, Şırnak, Hakkâri ve Batman’da 15-34 yaş aralığında bulunan 580 genç yaş grubu ile anket çalışması gerçekleştirmiştir.
Uzun yıllardır HDP ve ardıllarının seçimlerden birinci parti olarak çıktığı ve Türkiye’nin en politik kentleri içinde yer aldığı varsayılan ilgili 6 kentte yürütülen anket çalışması ile; Bölgedeki genç yaş grubunun ülke siyasetine bakışını, politik olarak kendilerini tanımlama, politik düşünce, tutum ve davranışlarını belirleyen kaynakları ve ülke sorunlarına yaklaşımlarını tespit etmek amacıyla Online ortamda ve telefonla gerçekleşmiştir.
Anket soruları; Cinsiyet, yaş, eğitim gibi demografik değişkenleri içeren sorular yanında; Katılımcıların politik eğilimlerini, politik eğilimlerini belirleyen kaynakları, bu eğilimlerin ülke sorunlarına yaklaşıma etkisini ölçmeye yarayacak sorulardan oluşmuştur.
Çıkan sonuçların demografik değişkenlerle karşılaştırılması yanında politik dünya görüşleri ile karşılaştırmasının da yapıldığı çalışmada, çıkan sonuçlar tablo ve grafikleri ile birlikte raporda ayrıntılı biçimde yer almıştır.
Raporda yer alan verileri özetleyecek olursak;
%60’ı “Erkek”, %40’ı “Kadın” katılımcılardan oluşan çalışmada öngörülen her yaş grubundan katılımcıya ulaşılırken; %35,4’ü “30-34” yaş aralığında %8,5’ü ise “15-19” yaş aralığında olmuştur
Online ortama erişimi daha kolay olması hasebiyle eğitim düzeyi nispeten yüksek olan katılımcılara ulaşan çalışmaya göre (toplamda %63,9’u Üniversite mezunu); araştırma grubunun toplamda %54,4’ü gelir getiren hiçbir işte çalışmadığını beyan etmiştir. (%27,9’u “İşsiz/İş Arıyor”, %20,2’si “Öğrenci”, %4,4’ü “Ev İçi Ücretsiz İşçi, %1,3’ü “Çalışamaz Halde”, %0,6’sı “KHK/İhraç)
Katılımcıların %68,3’ü hanelerinde ağırlıklı olarak “Kurmancî” dilini konuştuğunu beyan ederken; %27,7’si “Türkçe”, %3,8’i “Zazaki” ve %0,2’si ise “Süryanice” konuştuğunu belirtmiştir.
Politik Dünya görüşünü ‘Yurtsever’ olarak tanımlayan katılımcıların %77,7’si, ‘Sosyalist’ olarak tanımlayan katılımcıların %74,3’ü, ‘Ekolojist’ olarak tanımlayan katılımcıların %66,7’si, ‘Anarşist’ olarak tanımlayan katılımcıların %66,7’si, Demokrat’ olarak tanımlayan katılımcıların %67,8’i, ‘Milliyetçi’ olarak tanımlayan katılımcıların %60’ı, ‘Muhafazakâr’ olarak tanımlayan katılımcıların %52,6’sı, ‘‘Liberal’ olarak tanımlayan katılımcıların %62,5’i Hanelerinde Ağırlıklı Olarak “Kurmancî” dilini konuştuklarını söylerken;
Dindar’ olarak tanımlayan katılımcıların %63,6’sı , ‘Feminist’ olarak tanımlayan katılımcıların %55,6’sı, ‘Herhangi Bir Politik Dünya Görüşüm Yok’ yanıtını veren katılımcıların %50’si Hanelerinde Ağırlıklı olarak “Türkçe” konuştuklarını bildirmişlerdir.
Araştırma grubuna sorulan “İmkânınız Olsa Yurt Dışına Yerleşmek İster Misiniz?” sorusuna %67,5’i “Evet”, %32,5’i “Hayır” derken;
Bu soruya “Evet” diyenlere nedeni de sorulmuştur. Verilen yanıtlara göre; %31,2’si “Daha iyi yaşam şartları için”, %12,30’u “Ülkede Yaşama Koşulları Kalmamıştır”, %11,70’i “Ekonomik Sıkıntılardan Dolayı”, %9,60’ı “İş İmkânları İçin”, %7,70’i “Baskılardan Dolayı” demiştir.
“Hayır” yanıtını veren %32,5’lik kesime “ Neden?” sorusu yöneltilmiş; %53,2’si “Yaşadığım Kenti/Ülkemi Seviyorum”, %37,2’si “Olduğum Yerde Yaşamaktan Mutluyum”, %3,8’i “Avrupa’nın Yaşanılabilir Bir Yer Olduğunu Düşünmüyorum” ve %5,8’i “Ailemden Ayrılmak İstemiyorum” yanıtlarını vermişlerdir.
Yurtdışına gitmek isteyenlerin %63’ü Kadın, %70,5’i Erkek katılımcılardan oluşurken;
Bu soruya 15-19 Yaş aralığındaki katılımcıların %92,7’si Evet demiştir. Ayrıca yaş büyüdükçe gitme isteğinin azaldığı görülmüştür. Eğitim düzeyi karşılaştırmasına bakıldığında eğitim düzeyi yükseldikçe gitme isteğinde azalmalar olduğu tespit edilmiştir.
“İmkânınız Olsa Yurt Dışına Yerleşmek İster Misiniz?” sorusu ile “Politik Dünya görüşünüzü nasıl tanımlarsınız? Sorusuna verilen yanıtlar karşılaştırıldığında; ‘Anarşist’ olduğunu söyleyenler katılımcıların %100’ü, ‘Liberal’ olduğunu söyleyenler katılımcıların %87,5’i, Feminist’ olduğunu söyleyenler katılımcıların %83,3’ü Evet demiştir.
“Siyasi Gelişmeleri Takip Ediyor Musunuz?” sorusuna katılımcıların %65,4’ü “Sık Sık Takip Ederim” biçiminde yanıt verirken; Erkek katılımcıların %71,9’u, Kadın katılımcıların: %55,7’si “Sık sık takip ederim” demiştir. Yaş karşılaştırmasına bakıldığında yaş skalası büyüdükçe siyasi gelişmeleri takip edenlerin oranında artış olduğu tespit edilmiştir. Eğitim durumu karşılaştırmasına ise okuryazar olmayanlar ile Yüksek lisans yapanların siyasi gelişmeleri sık sık takip ettiği anlaşılmıştır.
“Siyasal Gündemdeki Gelişmeleri En Çok Nereden Takip Edersiniz ?” sorusuna katılımcıların: %85’i “İnternet Platformları/Sosyal Medya”, %11’i “Televizyon” ve %4’ü “Yazılı Basın(Gazete/Dergi/Broşür vb.) yanıtlarını vermiştir.
Katılımcılara yöneltilen “Daha Önce Herhangi Bir Yerel (Belediye) Veya Genel(Milletvekili) Seçimde Oy Kullandınız Mı?” sorusuna %91’i “Evet”, %9’u ise “Hayır” yanıtlarını vermiştir. 15-19 Yaş aralığındaki katılımcıların : %82,9’u “Hayır” demiştir.
Diplomasız okuryazar olduğunu beyan eden katılımcıların ve okuryazar olmayan katılımcıların %50’si daha önce oy kullanmadıklarını söylemişlerdir. Öte yandan okuryazar olmadıklarını ve diplomasız okuryazar olduklarını söyleyen katılımcıların yaş karşılaştırmasında her iki grubun 15-19 yaş aralığında diğer yaş aralıklarına göre daha fazla olduğu görülmüştür.
Çalışmaya göre şimdiye kadar oy kullanmayanların %86’sı oy kullanmama nedeni olarak “Oy Kullanma Yaşımda Değildim” derken , %9,30’u “Oy Vermek İstediğim Parti/Şahıs Seçime Girmedi”, %4,7’si “Mevcut Siyasal Politikalara Güvenmiyorum” yanıtlarını vermişlerdir.
“Evet, oy kullandım” diyenlere “Neden Oy Verdiniz?” sorusu yöneltilmiştir. Buna göre katılımcıların: %52,9’u “Desteklediğim/Politikalarını Benimsediğim Partinin Kazanması İçin”, %27,7’si “Oy Vererek Ülkenin Geleceğini Etkilemek İçin”, %19,5’i “Yurttaşlık Görevimi Yerine Getirmek/Seçme Hakkımı Kullanmak İçin” yanıtlarını vermiştir.
Genç seçmenin oy eğilimindeki değişim olasılığını ölçebilmek için “Oy Kullandığınız Siyasi Partiyi Sonraki Seçimlerde Değiştirme Olasılığınızı Nasıl Tanımlarsınız?” sorusu yöneltilmiştir. Katılımcıların %59’u “Oy Verdiğim Partiyi Kolay Kolay Değiştirmem”, %27,3’ü “Dünya Görüşüme Uygun Herhangi Bir Partiye Oy Verebilirim” %1,9’u “Sıklıkla Parti Değiştirebilirim”, %1,7’si “Köklü, Klasik Partiler Yerine Yeni Partilere Oy Vermeyi Tercih Ederim” %1,3’ü “Oy Verdiğim Partiyi Asla Değiştirmem” yanıtlarını vermiştir.
Cinsiyet bağlamında veriler incelendiğinde Kadın katılımcıların %53,1’i, Erkek katılımcıların %62,8’i “Oy verdiğim partiyi kolay kolay değiştirmem” derken; 30-34 yaş grubunun %71,80’i “Oy verdiğim partiyi kolay kolay değiştirmem” demiştir.
Politik tutumlarını belirlemede etkili olan kaynağının ne olduğunu anlamak için katılımcılara “Herhangi Bir Siyasi Tutum Geliştirirken Sizi En Çok Etkileyen 1. Öcelikli Faktör Nedir?” sorusu yöneltilmiştir. Buna göre katılımcıların %94’2’si “İnandığım Değerler/Dünya Görüşüm”, %3,8’i “Aile”, %0,6’sı “Siyasi Partiler” derken;
“2. Öncelikli Faktör” olarak %29,6’sı “Aile”, %19,6’sı “Görsel-İşitsel Kitle İletişim Araçları” derken %34’ü “Yanıt Yok/Fikrim Yok” demiştir.
“3. Öncelikli Faktör” olarak %17,’ü “Siyasi Partiler”, %16’sı “İnternet ve Sosyal Medya”,%15,4’ü “Sivil Toplum Kuruluşları (STK)” derken %38,3’ü “Yanıt Yok/Fikrim Yok” demiştir.
Yaş aralığı ile “Herhangi Bir Siyasi Tutum Geliştirirken Sizi En Çok Etkileyen 1. Öcelikli Faktör Nedir?” sorularına verilen yanıtlar karşılaştırıldığında “İnandığım Değerler/Dünya Görüşüm” diyenlerin oranının yaş arttıkça arttığı, 15-19 yaş aralığının ise aile faktöründen en fazla etkilenen yaş aralığı olduğu görülmüştür.
Katılımcılara ankette “Ailenizin Politik Dünya Görüşünü Genel Olarak Nasıl Tanımlarsınız?” sorusu da yöneltilmiş; %34,6’sı “Yurtsever”, %22,5’i “Demokrat”, %10,4’ü “Muhafazakâr”, %10,4’ü “Dindar”, %9,4’ü “Sosyalist”, %6,7’si “Herhangi Bir Politik Dünya Görüşü Yok”, %2,9’u “Liberal”, %1,7’si “Milliyetçi”, %0,8’si “Feminist” ve %0,6’sı “Ekolojist” yanıtlarını vermişlerdir
“Kendi Politik Görüşünüzü Nasıl Tanımlarsınız?” sorusuna ise; %30,8’i “Yurtsever”, %24’ü “Demokrat”, %22,7’si “Sosyalist”, %4,6’sı “Dindar”, %4’ü“Muhafazakar”, %3,8’i “Feminist”, %3,1’i “Milliyetçi”, %2,9’u “Herhangi Bir Politik Dünya Görüşüm Yok”, %1,9’u “Ekolojist”, %1,7’si “Liberal” ve %0,6’sı “Anarşist” yanıtlarını vermişlerdir.
Burada ayrıca; Ailelerini “Yurtsever” olarak tanımlayanların kendilerini de “Yurtsever” olarak tanımlama oranında %3,8’lik; ailelerini “Muhafazakar” olarak tanımlayanların kendilerini de “Muhafazakar” olarak tanımlama oranında %6,4’lük; Ailelerini “Dindar” olarak tanımlayanların kendilerini de “Dindar” olarak tanımlayanlara oranla %5,8’lik azalışlar olduğu dikkat çekerken;
Ailelerinden farklı olarak kendilerini “Sosyalist” olarak tanımlayanlarda %13,3’lük (Neredeyse 2,5 kat artış var); Feminist olarak tanımlayanlarda %3’lük, Demokrat olarak tanımlayanlarda %2,5’lik, Ekolojist olarak tanımlayanlarda %0,9’luk, Anarşist olarak tanımlayanlarda %0,6’lık artışlar dikkat çekmiştir.
“Ailenizin Politik Dünya Görüşünü Genel Olarak Nasıl Tanımlarsınız?” sorusunun “Kendi Politik Görüşünüzü Nasıl Tanımlarsınız?” sorusuyla karşılaştırmasına baktığımızda:
Kendi Politik Görüşü için;
‘Milliyetçi’ yanıtını veren katılımcıların %26,7’si de ailelerini Milliyetçi, %26,7’si Yurtsever,
‘Muhafazakâr’ yanıtını veren katılımcıların %78,9’u da ailelerini Muhafazakâr, %10,5’i Dindar,
‘Dindar’ yanıtını veren katılımcıların %86,4’ü de ailelerini Dindar, %4,5’i Muhafazakâr,
‘Demokrat’ yanıtını veren katılımcıların %53,9’u da ailelerini Demokrat, %11,3’ü Yurtsever,
‘Liberal’ yanıtını veren katılımcıların %37,5’i de ailelerini Muhafazakâr, %37,5’i Demokrat
‘Sosyalist’ yanıtını veren katılımcıların %34,9’u da ailelerini Sosyalist, %20,2’si Demokrat,
‘Yurtsever’ yanıtını veren katılımcıların %82,4’ü de ailelerini Yurtsever, %6,8’i Liberal,
‘Ekolojist’ yanıtını veren katılımcıların %33,3’ü de ailelerini Muhafazakâr, %22,2’si Demokrat,
‘Feminist’ yanıtını veren katılımcıların %33,3’ü ailelerini Demokrat, %22,2’si Sosyalist,
‘Anarşist’ yanıtını veren katılımcıların %66,7’si ailelerini Yurtsever, %33,3’ü Herhangi Bir Politik Dünya Görüşü Yok diye tanımlarken;
‘Herhangi Bir Politik Dünya Görüşüm Yok’ yanıtını veren katılımcıların %57,1’i de ailelerini herhangi bir politik dünya görüşü olmadığını, %14,3’ü Demokrat olduğunu söylemiştir.
“Benimsediğiniz Politik Dünya Görüşünüzü Her Ortamda Rahatlıkla İfade Edebiliyor Musunuz?” sorusuna katılımcıların: %40’ı “Evet”, %28,8’i “Hayır”, %31,3’ü “Kısmen” yanıtlarını vermiştir.
%28,8’lik kesime: “Hayır ise; Neden?” sorusu yöneltilmiş, buna göre katılımcıların: %79,7’si “Hukuki Nedenlerle”, %12,3’ü “Çevre/Mahalle Baskısıyla Karşılaşmaktan Korkuyorum”, % 7,2’si “Devlet Baskısı Nedeniyle”, %0,7’si “Aile Nedeniyle” yanıtlarını vermişlerdir.
“Benimsediğiniz Politik Dünya Görüşünüzü Her Ortamda Rahatlıkla İfade Edebiliyor Musunuz?” sorusuna verilen yanıtların katılımcının politik dünya görüşü karşılaştırmasına baktığımızda;
‘Anarşist’ olduğunu söyleyen katılımcının %66,7’si, ‘Muhafazakâr’ olduğunu söyleyen katılımcının %57,9’u, Milliyetçi’ olduğunu söyleyen katılımcının %53,3’ü, ‘Herhangi Bir Politik Dünya Görüşüm Yok’ yanıtını veren katılımcıların: %42,9’u , ‘Dindar’ olduğunu söyleyen katılımcının %40,9’u, ‘Yurtsever’ olduğunu söyleyen katılımcının %40,5’i , ‘Sosyalist’ olduğunu söyleyen katılımcının %39,4’ü, ‘Feminist’ olduğunu söyleyen katılımcının %38,9’u, ‘Demokrat’ olduğunu söyleyen katılımcının %35,6’sı, ‘Liberal’ olduğunu söyleyen katılımcının %25’i, ‘Ekolojist’ olduğunu söyleyen katılımcının %22,2’si bu soruya “Evet” demiştir
Katılımcılara “Herhangi Bir Siyasi Parti Üyeliğiniz Var Mı? Eğer Yoksa Olmayı Düşünür Müsünüz” sorusu da yöneltilmiştir. Buna göre katılımcıların: %54,2’si “Hayır Üye Değilim/Olmayı Düşünmüyorum”, %26,5’i “Hayır Üye Değilim/Olmayı Düşünürüm”, %19,4’ü “Evet Bir Siyasi Partiye Üyeyim” yanıtlarını vermiştir.
Bir siyasi partiye üyelik ile katılımcıların dünya görüşü karşılaştırmasına baktığımızda;
‘Herhangi Bir Politik Dünya Görüşüm Yok’ yanıtını veren katılımcıların: %100’ü “Hayır Üye Değilim / Olmayı Düşünmüyorum”, ‘Liberal’ olduğunu söyleyen katılımcının %50’si “Hayır Üye Değilim / Olmayı Düşünmüyorum”, yine %50’si “Hayır Üye Değilim / Olmayı Düşünürüm”;
‘Dindar’ olduğunu söyleyen katılımcının %63,6’sı “Hayır Üye Değilim / Olmayı Düşünmüyorum”, %36,4’ü “Hayır Üye Değilim / Olmayı Düşünürüm”; derken;
‘Anarşist’ olduğunu söyleyen katılımcının %66,7’si , ‘Yurtsever’ olduğunu söyleyen katılımcının %31,1’i , ‘Muhafazakâr’ olduğunu söyleyen katılımcının %26,3’ü, ‘Sosyalist’ olduğunu söyleyen katılımcının %21,1’i, ‘Milliyetçi’ olduğunu söyleyen katılımcının %20’si, ‘Demokrat’ olduğunu söyleyen katılımcının %12,2’si, Ekolojist’ olduğunu söyleyen katılımcının %11,1’i , ‘Feminist’ olduğunu söyleyen katılımcının %5,6’sı,”Evet Bir Siyasi Partiye Üyeyim” demişlerdir.
“Herhangi Bir Sivil Toplum Kuruluşuna Üyeliğiniz Var Mı?” sorusuna katılımcıların %82,5’i “Hayır”, %17,5’i “Evet” yanıtlarını vermiştir.
“Ülkenin İçinde Bulunduğu Siyasal Durumu” katılımcıların toplamda %88,3’ünün “Kötü”, %11,6’sınıın “İyi” bulduğunu tespit eden çalışmaya göre, yaş küçüldükçe ülkenin siyasal durumunu kötü bulanların oranında artış olduğu görülmüştür.
Katılımcılara açık uçlu olarak “Türkiye’de Sizce En Güvenilir Kurum veya Kuruluş Hangisidir?” sorusu da yöneltilmiştir. Gelen yanıtların ilk beş sırasını şunlar oluşturmuştur; %54,2’si “Hiçbiri”, %13,1’ “HDP”, %5,2’si “İHD”, %4,8’i “Sağlık Bakanlığı”, %3,1’i “TSK”.
Açık uçlu olarak sorulan “Sizce Türkiye’nin En Önemli Sorunu Nedir?” sorusuna katılımcıların gelen yanıtların ilk 6 sırası şöyledir; %45,6 ”Kürt Sorunu”, %17,3 “Ekonomi/İşsizlik”, %14,2 “Demokrasinin Olmayışı”,%5,6 “Hukuk Sisteminin Mevcut Durumu”,%5 “Cumhurbaşkanlığı Sistemi”, %4,6 “Hükümet!
“Sizce Türkiye’nin En Önemli Sorunu Nedir?” sorusunun “Kendi Politik Görüşünüzü Nasıl Tanımlarsınız?” sorusuyla karşılaştırmasına baktığımızda:
‘Milliyetçi’ yanıtını veren katılımcıların %46,7’si Kürt Sorunu, %26,7’si Ekonomi/İşsizlik,
‘Muhafazakâr’ yanıtını veren katılımcıların %31,6’sı Kürt Sorunu, %26,3’ü Cumhurbaşkanlığı Sistemi,
‘Dindar’ yanıtını veren katılımcıların %45,5’i Kürt Sorunu, %22,7’si Ekonomi/İşsizlik, ‘Demokrat’ yanıtını veren katılımcıların %42,6’sı Kürt Sorunu, %21,7’si Ekonomi/İşsizlik ‘Liberal’ yanıtını veren katılımcıların %50’si Demokrasinin Olmayışı, %25’i Ekonomi/İşsizlik ‘Sosyalist’ yanıtını veren katılımcıların %52,3’ü Kürt Sorunu, %15,6’sı Demokrasinin Olmayışı,
‘Yurtsever’ yanıtını veren katılımcıların %54,7’si Kürt Sorunu, %10,1’i Demokrasinin Olmayışı ‘Ekolojist’ yanıtını veren katılımcıların %33,3’ü Kürt Sorunu, %22,2’si Ekonomi/İşsizlik,
‘Feminist’ yanıtını veren katılımcıların %22,2’si Ekonomi/İşsizlik, %22,2’si Hukuk Siteminin Mevcut Durumu,
‘Anarşist’ yanıtını veren katılımcıların %33,3’ü Hepsi, %33,3’ü Hukuk Siteminin Mevcut Durumu, %33,3’ü Kürt Sorunu;
‘Herhangi Bir Politik Dünya Görüşüm Yok’ yanıtını veren katılımcıların %57,1’i Ekonomi/İşsizlik, %14,3’ü Hukuk Siteminin Mevcut Durumu demişlerdir.
Açık uçlu sorulan “Sizce Türkiye’nin En Önemli Sorunu Nasıl Çözülür?” sorusuna katılımcıların %17,7’si “Demokratik Yaklaşımlarla”,%15,2’si “Diyalog ve Müzakare İle”, %12,3’ü “İktidar Değişikliğiyle”, %9,8’si “Yeni Bir Ekonomik Politikayla”, %7,7’si “Kürtlerin Statü Kazanması ile derken; ” sadece %1’i çözülmez demiştir.
“Sizce Türkiye’nin Sorunlarını Hangi Siyasi Parti Çözebilir?” sorusuna ise katılımcıların %56’sı “HDP”, %24,2’si “Hiçbiri”, %8,5’i “AKP”, %3,8’i “CHP”, %2,7’si “Yanıt Yok/Fikrim Yok”,%2,1’i “Hepsinin Birleştiği Ortak Platformlar”, %1,3’ü “DEVA PARTİSİ”, %0,8’i “TKP”, %0,4’ü “GELECEK PARTİSİ”, %0,4’ü “HÜDA-PAR” yanıtlarını vermiştir.
‘Milliyetçi’ olduğunu söyleyen katılımcıların %33,3’ü, ‘Demokrat’ olduğunu söyleyen katılımcıların %53’ü HDP, ‘Liberal’ olduğunu söyleyen katılımcıların %37,5’i, Sosyalist’ olduğunu söyleyen katılımcıların %60,6’sı, ‘Yurtsever’ olduğunu söyleyen katılımcıların %77,7’si “HDP” Türkiye’nin en önemli sorunlarını çözebilir derken;
‘Muhafazakâr’ olduğunu söyleyen katılımcıların %47,4’ü, Dindar’ olduğunu söyleyen katılımcıların %72,7’si AKP; ‘Ekolojist’ olduğunu söyleyen katılımcıların %66,7’si, ‘Feminist’ olduğunu söyleyen katılımcıların %55,6’sı ‘Anarşist’ olduğunu söyleyen katılımcıların %100’ü, ‘Herhangi Bir Politik Dünya Görüşüm Yok’ yanıtını veren katılımcıların ise %50’si “Hiçbiri Çözemez” yanıtını vermişlerdir.
Açık uçlu sorulan “Geleceğe Dair En Önemli Beklentiniz Nedir?” sorusuna katılımcıların %23,8’i “Adil, Özgür ve İnsanca Yaşamak”, %15,8’i “Herhangi Bir Beklentim Yok”, %12,9’u “Barış, Kardeşlik, Huzur”,%12,3’ü “Demokratik Bir Ülkede Yaşamak”, %6’sı “Atanmak, İş veya Meslek Sahibi olmak, derken;
“Geleceğe Dair En Önemli Kaygınız Nedir?” sorusuna ise, %12,9’u “İşsizliğin Daha da Artması”, %9,8’i “Ekonominin Daha da Kötüye Gitmesi”, %9,8’i “Savaş, Küresel Savaş politikaları”, %9,2’si “Mevcut Rejimin Devam Etmesi”, %8,5’i “Çatışma ve Savaş Sürecinin Artması/İç Savaş” biçiminde yanıt vermiştir.
Yine açık uçlu sorulardan olan “Bugün Türkiye’de Karar Alıcı Bir Pozisyonda Olsaydınız İlk Ne Yapardınız?” sorusuna katılımcıların %18,5’i “Kürt Sorununu Çözerdim”, %9,8’i “Temel Hak Ve Özgürlükleri Güvence Altına Alırdım”, %9,6’sı “Demokratik Bir Sistemin Hakim Olmasını Sağlardım”, %9,2’si “İşsizlik/Ekonomi Sorununu Çözerdim”, %8,3’ü “Bütün Sistemi Değiştirirdim” yanıtını vermiştir.
Türkiye’deki mevcut sisteme dair tutumları anlamak için katılımcılara “Şu An Türkiye’de Var Olan Cumhurbaşkanlığı Sistemini Nasıl Değerlendiriyorsunuz?” sorusu yöneltilmiştir. Katılımcıların: %86,5 gibi büyük bir oran “Desteklemiyorum”, %7,7’si “Destekliyorum” ,%5,8’i “Kısmen Destekliyorum” yanıtlarını vermiştir.
“Türkiye İçin En İyi Sistem Sizce Hangisidir?” sorusuna ise %36,3’ü “Güçlendirilmiş Yerel Yönetimler”, %22,5’i “Federatif Yönetimler”, %14,4’ü “Parlamenter Sistem”, %10,2’si “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem”, %7,5’i “Başkanlık Sistemi” yanıtlarını vermişlerdir.
“Türkiye İçin En İyi Sistem Sizce Nedir?” sorusunun “Kendi Politik Dünya Görüşünüzü Nasıl Tanımlarsınız?” sorusuyla karşılaştırmasına baktığımızda:
‘Milliyetçi’ olduğunu söyleyen katılımcıların %46,7’si Federatif Yönetimler
‘Muhafazakâr’ olduğunu söyleyen katılımcıların %21,1’i Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem, %21,1’i Güçlendirilmiş Yerel Yönetimler Modeli,
‘Dindar’ olduğunu söyleyen katılımcıların %40,9’u Güçlendirilmiş Yerel Yönetimler Modeli,
‘Demokrat’ olduğunu söyleyen katılımcıların %33,9’u Güçlendirilmiş Yerel Yönetimler Modeli,
‘Liberal’ olduğunu söyleyen katılımcıların %37,5’i Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem,
‘Sosyalist’ olduğunu söyleyen katılımcıların %40,4’ü Güçlendirilmiş Yerel Yönetimler Modeli
‘Yurtsever’ olduğunu söyleyen katılımcıların %41,9’u Güçlendirilmiş Yerel Yönetimler Modeli,
‘Ekolojist’ olduğunu söyleyen katılımcıların %44,4’ü Federatif Yönetimler,
‘Feminist’ olduğunu söyleyen katılımcıların %44,4’ü Güçlendirilmiş Yerel Yönetimler Modeli,
‘Anarşist’ olduğunu söyleyen katılımcıların %66,7’si Sosyalizm,
‘Herhangi Bir Politik Dünya Görüşüm Yok’ yanıtını veren katılımcıların %28,6’sının Güçlendirilmiş Yerel Yönetimler Modeli yanıtlarını verdikleri görülmüştür.
Raporun tamamını, ayrıntılı grafik ve tabloları görüntülemek için tıklayınız…