“EKONOMİK KRİZ, TV İZLEME ALIŞKANLIĞI   VE SOSYAL MEDYA KULLANIMINA İLİŞKİN

‘DAR BÖLGE’

SAHA ARAŞTIRMASI

MAYIS 2019

GİRİŞ:

YÖNTEM

Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, öz kaynaklarıyla, 500 hanede; Ekonomik kriz, televizyon izleme alışkanlığı ve sosyal medya kullanımına ilişkin bir ”Dar Bölge” çalışması yapmıştır. 20-23 Mayıs 2019 tarihlerinde,  Diyarbakır, Mardin, Batman ve Van illerini kapsayan çalışma da tesadüfi anket tekniği kullanılmıştır.

Krizin etkileri kadar televizyon ve sosyal medya kullanımında değişmeye yüz tutan alışkanlıkları ölçen çalışma; Medya tüketim alışkanlıklarındaki değişimin cinsiyet, yaş, hane aylık geliri gibi etkenlerdeki karşılıklarını da ölçerek önemli veriler elde edilmiştir.

Yarıdan fazlası eğitim düzeyi yüksek olan ( %37,7’si Lise ve %28,7’si Üniversite , %1,3’ü ise Lisansüstü mezunu) katılımcılardan oluşan araştırma grubu, %33,3’ü hariç (%13,1’i İşsiz, % 10,1’i Ev Kadını, % 10,1’i Öğrenci)  gelir getiren bir işte çalışanlardan oluşmuştur.

Çalışmada ortaya çıkan sonuçların geniş hali grafik ve tablolarıyla birlikte aşağıdaki gibidir. Bununla birlikte çıkan sonuçları kısaca özetlemek istersek;

EKONOMİK KRİZ;

Saha araştırmasının sonuçlarına göre;
Araştırma grubunun toplamda  %94,3 gibi oldukça büyük kesimi (%74,5’i ekonomik krizden çok etkilendim, %19,8’i Krizden etkilendim demiştir) ülkemizde son dönemlerde yaşanan ekonomik krizden etkilendiğin söylerken,  %3,8’i hiç etkilenmediğini , % 1,9’u ise bir ekonomik krizin olmadığını söylemişlerdir.

Tüm yaş grupları oldukça yüksek oranlarda “krizden çok etkilendiğini” beyan ederken,  “ekonomik kriz yok” diyenlerin ilk sırasını  %20 ile 65 yaş ve üstü grup oluşturmuştur.

Tüm gelir düzeyleri ekonomik krizden çok fazla etkilendiklerini söylerken, “Son Bir Yıllık Alım Gücünüzü Değerlendirmenizi İstersek Ne Dersiniz?” sorusuna araştırma grubunun toplamda %90,7’si “Alım gücüm azaldı”, toplamda %1,7’si “Arttı”,  % 7,6’sı “Değişmedi” yanıtlarını vermiştir.

Araştırmaya katılan tüm yaş grupları yüksek oranlarda alım güçlerinin olumsuz anlamda etkilendiğini söylerken, hiç etkilenmediğini söyleyenlerin yoğunluklu kısmı 65 yaş ve üstü yaş grubundan oluşmuştur.( %20)

Tüm gelir grupları oldukça yüksek oranlarda alım güçlerinin azaldığını söylerken 5000 TL ve üstü aylık geliri olan grup içinden %7,1’i alım gücünün arttığını söylemiştir.

“Son Bir Yıl İçerisinde Ailenizde İşsiz Kalan Oldu Mu?” sorusuna araştırma grubunun toplamda %63,3’ü ailesinde son bir yılda işsiz kalanlar olduğunu belirtmiştir.

Araştırma grubuna “Türkiye’de Yaşanan Ekonomik Krizin Sizce İlk Nedeni Nedir” sorusu yöneltilmiş, Buna göre; %56,6’sı Hükümetin ekonomi politikaları, % 19’u Kürt sorunu, Demokrasi sorunu gibi iç sorunların yarattığı gerilim, % 12,9’ı Dış politika, % 5,1’i Cumhurbaşkanlığı sistemi(Yeni hükümet sistemi ) derken sadece %1,9’u Ekonomik kriz yok demiştir

“‘Türkiye’de Yaşanan Ekonomik Krizin 2. Nedeni nedir?” sorusuna araştırma grubunun ; % 28,9’u Cumhurbaşkanlığı sistemi(Yeni hükümet sitemi ) , % 21,9’u Kürt sorunu, Demokrasi sorunu gibi iç sorunların yarattığı gerilim, % 21,3’ü Dünya krizinin yansımaları, %16’sı Dış politika, 1,7’si Hükümetin ekonomi politikaları yanıtını vermişlerdir.

TELEVİZYON İZLEME ALIŞKANLIĞI

Günde Kaç Saat Televizyon izledikleri sorulan araştırma grubunun ; %13,5’i Televizyon izlemiyorum, derken %86,5’inin televizyon izlediği tespit edilmiştir.

%33,5’i 30 dakika-1 Saat,  %42,4’ü 2-4 Saat, %9,3’ü 5-8 Saat, %0,8’i  9-12 Saat, %0,5’i 13 Saat ve üstü zaman dilimi içinde günlük TV izlediğini belirtmiştir.

Televizyon izleme alışkanlığı ile hane aylık gelir grubu ilişkisini anlamaya çalışan karşılaştırmalı tabloya göre;

“Televizyon İzlemiyorum” diyenlerin ilk sırasını %28,6 ile aylık 5000 TL ve daha fazla geliri olan grup oluştururken, aynı grubun %32,1’i   günde “30 dakika-1 Saat” arasında TV izlediğini söylemiştir.

Televizyon izlemediğini söyleyenlerin en düşük olduğu gelir grubu %11,4 ile 1501-2500 TL arasındaki geliri olan grup iken; Günde 5 saat ve daha fazla süre TV izleyen gelir grubunun ilk iki sırasını toplamda %25 ile 500TL-1000TL arası gelir grubu ile, toplam %22,3’lük oran ile 500 TL altı geliri olanlar paylaşmıştır.

500 TL’den az gelir grubunun; sadece %16,7’si “Televizyon İzlemiyorum” derken %33,3’ü ”2-4 Saat” arasında TV izlediğini söylemiştir. 501-1000 TL arasındaki gelir grubunun ise  %12,5’i  Televizyon İzlemediğini söylerken  %31,3’ü günde 2-4 Saat TV izlediklerini söylemiştir.

1501-2500 TL arasındaki gelir grubunun; %44’ü  “2-4 Saat”, %30,7’si “30 dakika-1 Saat”  TV izlerim, derken ;  2501-3500 TL arasındaki gelir grubunun ; %45,6’sı ”2-4 Saat, %34,6’sı “30 dakika-1 Saat aralığında TV izlediğini söylemiştir.

Araştırma grubunun televizyonda en çok izlediği program % 45,1 ile “Haberler” olurken, %14,3’ü Dizi,  %7’si Belgesel, %5,7’si Spor bültenleri, %4’ü Yarışma programları, % 3,8’i Film, % 3,6’sı Müzik-Eğlence programları izlediğini belirtmiştir.

Televizyon izlemeyenlerin ilk sırasını %20,8 ile 18-24 arası yaş grubu oluştururken, ikinci sırasını %19 ile 55-64 arası yaş grubu oluşturmuştur.

En çok dizi izleyen yaş grupları ise; %19,8 ile yine 18-24 arası yaş grubu olurken, %14,5 ile 25-34 arası yaş grubu, %14,3 ile 55-64 arası yaş grubu onu takip etmiştir.

Erkek görüşmecilerin %56’sı televizyonda en çok Haber, %8,1’i ise Dizi izlediklerini; Kadın görüşmecilerin %26,1’i Dizi, %24,8’i ise Haber izlediğini belirtirmiştir.

İlk sırada Haber programı izleyenlerin kümelendiği yaş kategorisini; %69,5 ile 45-54 arası yaş grubu ile %54,5 i 35-44 arası yaş grubundaki görüşmeciler oluşturmuştur. 65 yaş ve üzeri görüşmecilerin %20’si ‘Haber’, %20’si ‘Belgesel’ ve %20’si ‘Müzik-Eğlence programları’ izlediklerini söylemişlerdir.

Aylık hane geliri 500 TL’den az olan grubun TV’de izlediği yayının ilk sırasını %61,1 ile  “Haberler” alırken, %16,7’si Televizyon izlemediğini söylemiştir. 3501-5000 TL arasındaki gelir grubunun ilk sırasını %53,3 ile “Haberler” alırken; Aylık 5000 TL ve daha fazla geliri olan grubun  %46,4’ü en çok “Haber” izlediğini söylemiştir. Ayrıca bu gelir grubunun %28,6’sı Televizyon izlemiyor.

Dizi izleyenlerin en çok kümelendiği gelir grupları ise ; %21,1 ile aylık geliri 1501-2500 TL olan haneler ve  %18,8 ile aylık geliri 501-1000 TL arasında olan hanelerdir.

 “Televizyonda En Fazla Zaman Ayırıp İzlediğiniz Kanalı Belirtir misiniz? “ sorusuna araştırma grubunun %31,6’sı FOX TV,  %11,1’i Medya Haber, % 9,3’ü ATV, % 9,1’i Artı TV demiştir.

“Hangi Televizyon Programlarının Daha Fazla Yayınlanmasını İstersiniz?” sorusunu yanıtlayan araştırma grubunun ; %26,6’sı Haber, % 19,2’si Belgesel, % 13,7’si Film, %11,4’ü Dizi demiştir. Ayrıca Erkek görüşmecilerin %35,9’u Haber, %17,2’si Belgesel, Kadın görüşmecilerin %23’ü Belgesel, %21,2’si Dizi olsun demiştir.

İlgili sorunun yaş gruplarıyla karşılaştırılmasına baktığımızda; 18-24 arası yaş grubundaki görüşmeciler ilk sırada  %29,7 ile ‘Belgesel’ derken, diğer yaş gruplarının tümünde ilk sırayı Haber kategorisi oluşturmuştur. 55 yaş ve üstü yaş gruplarının ikinci tercihi dini program talebi olurken, diğer yaş gruplarında belgesel veya film ikinci talep kategorisini oluşturmuştur.

501-1000 TL hane aylık geliri olanların ilk tercihi dizi talebi iken, 5001 TL ve üzeri gelir grubunun ilk tercihi Belgesel talebi olmuştur. Diğer gelir gruplarının ilk tercihini Haber talebi oluşturmuştur. 500 TL ve altı gelir grubunun ikinci tercihini Dizi talebi oluşturmuştur.

“Türkiye’deki Yayın Kuruluşları Sizce Tarafsız Ve Bağımsız Yayın Yapıyorlar Mı?” sorusu yöneltilen araştırma grubunun ; %75,1’i “Hayır”, %15,8’i “Fikrim yok” derken sadece % 9,1’i “Evet” demiştir. Tüm yaş ve gelir gruplarının ilk yanıtı yüksek oranlarla “Hayır” olmuştur.

SOSYAL MEDYA KULLANIMI

Araştırma grubuna ilk olarak “İnternette Mobil Uygulama veya Sosyal Ağ Platformlarından Herhangi Birini Kullanıyor Musunuz?” sorusu yöneltilmiş, araştırma grubunun; %23’ü Hayır, %77’si Evet demiştir.

Yaş grupları ile yapılan karşılaştırmaya göre İnternette mobil uygulama veya sosyal ağ platformu kullananların ilk sırasını  %94,1 ile 18-24 arası yaş grubu oluştururken, yaş büyüdükçe internet uygulamalarını kullananların oranının düştüğü görülmüştür. 65 yaş ve üzeri yaş grubundaki görüşmecilerin ise %100’ü bu soruya “Hayır” yanıtını vermiştir.

Aynı sorunun hane aylık geliri ile ilişkisine baktığımızda ise “Evet” diyenlerin ilk sırasını %85,7 ile 5000 TL ve üzerindeki gelir grubu oluştururken; “Hayır” diyenlerin ilk sırasını %31,3 ile 501-1000 TL arasındaki gelir grubunun oluşturduğu görülmüştür. Tüm gelir gruplarında ilk sırayı değişik miktarlarda da olsa “Evet” yanıtı oluşturmuştur.

“İnternette Mobil  Uygulama Veya Sosyal Ağ Platformlarından Hangisiyle Daha Çok İletişime Geçiyorsunuz?”  sorusuna araştırma grubunun; %33,3’ü İnstagram, %23’ü Hiçbiri, %19,4’ü Twitter, %16,5’i Facebook, % 4’ü Youtube, % 2,3’ü Whatsapp demiştir.

Yaş gruplarına göre en çok iletişime geçilen uygulama ve platform karşılaştırmasına baktığımızda ise; 18-24 arası yaş grubundaki görüşmecilerin %62,4’ü için “İnstagram”, 35-44 arası yaş grubundaki görüşmecilerin %31,8’i için “Facebook” kullanımı öne çıkarken; 65 yaş ve üzerinin tamamı “Hiçbiri” demiştir, zira bu grup internet kullanmamaktadır. 45 yaş ve sonrasının yanıtlarının ilk sırasını da “Hiçbiri” yanıtı oluşturmuştur.

Hane aylık gelirine göre yapılan karşılaştırmaya göre 500 TL’den az gelir grubunun, 1501-2500 TL arasındaki gelir grubunun, 2501-3500 TL arasındaki gelir grubunun,  3501-5000 TL arasındaki gelir grubunun ve 5000 TL ve üzerindeki gelir grubunun ilk iletişim platformunun İnstagram olduğu görülmüştür.

Ayrıca araştırma grubunun ; %23’ü Sosyal medya kullanmıyorum derken; Sosyal medyaya günde %11,4’ü 1-59 dakika, % 26,2’si 1-2 Saat, % 29,3’ü 3-4 Saat, % 7,6’sı 5-8 Saat, % 2,5’i 9 Saatten fazla zaman ayırdığını belirtmiştir.

Sosyal medyada vakit geçirenlerin yaş aralığına bakıldığında; 18-24 arası yaş grubundaki görüşmecilerin toplamda %71,3’ü günde 3 saat ve daha fazla sosyal medya da vakit geçirirken; yaş ilerledikçe sosyal medya kullanım oranının düştüğü, 65 yaş ve üstünün tamamının sosyal medya kullanmadığı görülmüştür.

Ayrıca 501 TL ve üstü hane geliri bulunan gruplarının tümü için sosyal medyada geçirdikleri zamanın ilk sırasını  3-4 saat oluştururken;  1500 TL ve altındaki tüm yaş gruplarında önemli oranda sosyal medya kullanmayanlara rastlanmıştır.

Araştırma grubunun %23’ü Sosyal medya kullanmazken, kullananların takip ettiği içeriklerin ilk üç sırası şöyledir; %36,7’si Gündem/Haber, % 10,1’i Sosyal çevre/Arkadaş takibi % 9,5’i Komedi-Eğlence-Müzik.

Takip içeriklerinin yaş kategorilerindeki ilk sırasını neyin oluşturduğuna baktığımızda; 18 yaş ile  45 yaş arasındaki grupların ilk sıra takip içeriğinin haber/ gündem olduğu, 45 yaş üstü grupların ilk sırasını sosyal medya kullanmayanların oluşturduğu görülmüştür.

Tüm gelir gruplarının içerik takibindeki ilk sırasını Haber/ Gündem oluştururken, düşük gelir gruplarında sosyal medya kullanma oranlarının yüksek gelir grubuna göre nispeten düşük oluğu görülmüştür.

“Gündemi(Haber vs.) En Çok  Nereden Takip Ediyorsunuz?” sorusuna verilen yanıtların ilk sırasını Sosyal Medya oluşturmuştur. Araştırma grubunun ; % 46,6’sı Sosyal medya, % 38,8’i Televizyon, % 5,9’u Takip etmiyorum, % 3,8’i E-Gazete/İnternet yanıtlarını vermiştir. Gündemi 65 ve üstü yaş grubunun tamamı TV’de takip ederken; Gündemi Sosyal medyadan takip edenlerin ilk sırasını  %62,4’ü  ile  18-24 yaş grubu oluşturmuştur.

RAPORUN TAMAMINI GÖRÜNTÜLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ…