2015-2019 Yılları Arasında Türkiye’de yaşanan İntihar Verileri Üzerine Derleme Çalışması
Sosyo-Politik Saha Araştırmaları Merkezi; son yıllarda gündeme gelen intihar vakalarına, intihar vakalarının cinsiyet, yaş ve kent bağlamlı boyutlarına, İntihar nedenleri ve araçlarına/biçimlerine dair TÜİK’in 2015-2019 tarihleri arasında yayınlanmış verilerini incelemiştir.
TÜİK’in web sitesinde yayınlanan resmi verilerden derlenen çalışma kimi tartışmaların aksine; intihar vakalarının en çok ve artan biçimde Erkeklerde görüldüğünü, çocuk/ergen gençlerde daha fazla sayıda yaşandığını, nedeni bilinmeyen intihar biçimlerinin ilk sıraya yerleştiğini, düşüş eğiliminde olan intihar vakalarında 2018 den itibaren yeniden artış olduğunu, İntihar nedenleri içinde iş ve geçim nedeniyle intiharlarda kısmi artışların gündeme geldiğini göstermektedir.
Ayrıca en çok intihar sayısına İstanbul, İzmir, Ankara gibi Türkiye’nin en kalabalık ve büyük kentlerinde karşılaşılmakla birlikte; intihar sayıları ile nüfus oranlamasına bakıldığında, Dersim(Tunceli), Ardahan, Burdur, Aydın ve Edirne gibi kentlerin öne çıktığı görülecektir.
Yıl, Cinsiyet, kent, yaş, intihar nedeni ve biçimi üzerine ayrı tablo ve karşılaştırmalara yer veren çalışmada açığa çıkan sonuçları özetleyecek olursak;
Türkiye’de 2015-2019 yılları arasında 12.384’ü Erkek, 3971’i Kadın olmak üzere toplamda 16.355 intihar vakası gerçekleşmiştir.
Erkek intihar vakalarının artış gösterdiğine işaret eden TÜİK verilerine göre intihar vakalarının gerçekleşme şekilleri; asarak, kimyevi madde kullanarak, yüksekten atlayarak, suya atlayarak, ateşli silah kullanarak, kendini yakarak, kesici bir alet kullanarak, doğalgaz, tüpgaz vb. kullanarak, tren veya başka motorlu araç altına atlayarak ve diğer biçiminde kategorize edilmiştir. Bu kategoriler eşliğinde 2015-2019 yılları arasında cinsiyete göre intihar şekilleri sayılarıyla birlikte derlenerek tablo haline getirilmiştir.
Buna göre; erkeklerin intihar vakalarında en çok kullandığı yöntemler sırasıyla ‘asarak’, (Hem erkeklerin hem kadınların en çok bu intihar yöntemini kullanmışlardır) ‘ateşli silah kullanarak’ ve ‘yüksekten atlayarak’ biçimindedir. Kadınların intihar vakalarında en çok kullandığı yöntemler sırasıyla ‘asarak’, ‘yüksekten atlayarak’ ve ‘ateşli silah kullanarak’ biçimindedir.
TÜİK verilerine göre intihar vakalarının gerçekleşme nedenleri; hastalık, aile geçimsizliği, geçim zorluğu, ticari başarısızlık, hissi ilişki ve istediği ile evlenememe, öğrenim başarısızlığı, diğer ve bilinmeyen biçiminde kategorize edilmiştir.
Hem erkek ve hem kadınların intihar nedenlerinde ilk sırayı “Bilinmeyen” nedenler olarak gösteren TÜİK verilerine göre; 2015-2019 yılları arasında bilinmeyen nedenlerle gerçekleşen toplam intihar vaka sayısı 7351’dir. İçeriği yazılamayan “diğer nedenlerle” gerçekleşen toplam intihar vaka sayısı ise 2682’dir. Resmi verilerde bilinemez veya belirsiz kılınmış intihar nedenleri sorunla mücadelede bir sorunsal olarak değerlendirilmelidir.
Yine resmi verilere göre; Türkiye’de en çok sayıda intihar vakasının yaşandığı ilk üç kent sırasıyla İstanbul (2370), İzmir (1063), Ankara (1001)’dır. Bursa, Antalya, Adana, Konya, Mersin gibi kentlerdeki vaka sayıları da dikkat çekicidir. Ancak kentlerin nüfus sayıları ile intihar sayıları oranlandığında (on binlik dilimlerle oranlandı) en fazla intihar oranına sahip ilk beş kentin; Dersim(Tunceli), Ardahan, Burdur, Aydın ve Edirne olduğu görülmüştür.
Doğu ve Güneydoğu kentleri içerisinde ise intihar vakalarının en fazla görüldüğü ilk 3 kent; Diyarbakır (370), Gaziantep (351) ve Şanlıurfa (284) olarak öne çıkmaktadır. Ancak intihar sayıları nüfus yoğunluğuna göre oranlandığında ise Dersim(Tunceli), Ardahan ve Kars kentleri öne çıkmaktadır. Ayrıca Kadın intiharlarında Diyarbakır’ın öne çıktığı da görülmüştür.
İntihar sayıları ile cinsiyet karşılaşmalarına bakıldığında Türkiye genelinde tüm yıllarda Kadın ve Erkek intihar vakalarıyla en yüksek sayıda karşılaşılan ilk üç kent yine İstanbul (327), Ankara (176), İzmir(150) iken; 2019 da kadın intiharlarının Türkiye genelinde sayıca yükseldiği üçüncü kentin Diyarbakır olduğu görülmüştür.
Medeni duruma ve cinsiyete göre intihar sayıları karşılaştırılmasına göre en fazla intihar vakası Evli (8090) kategorisinde görülürken; ikinci sırayı Hiç Evlenmeyen (6090 kişi) kategorisi oluşturmuştur.
Ayrıca yıl bazlı olarak tablolar incelendiğinde toplam intihar vaka sayılarının 2018’e kadar düşüş gösterdiği fakat 2018’in başlangıcı itibariyle artış göstermeye devam ettiği tespit edilmiştir.
Yaş, cinsiyet ve yıl karşılaştırmasına bakıldığında ise; 25 ve üstü yaş gruplarında yaş ilerledikçe hem erkek hem de kadınlar açısından intihar vaka sayılarının düzenli biçimde azaldığı gözlenmiştir.
Erkek intihar vakalarının en çok sayıda gerçekleştiği yaş aralığı 20-24 (1438) yaş aralığı iken; Kadın intihar vakalarının en çok sayıda gerçekleştiği yaş aralığı 15-19 yaş aralığı (711) olmuştur.
Ayrıca resmi verilere göre 15 yaşın altında görülen toplamda 364 intihar vakasının 186’sı Erkek, 178’i Kadınlardan oluşmuştur. 15-19 yaş aralığında ise toplamda görülen 1647 intihar vakasının 936’sı Erkek, 711’i Kadınlardan oluşmuştur. 19 yaş ve altı çocuk/gençlerde intihar oranlarının/sayılarının fazlalığı dikkat çekmektedir.
Çalışmanın ayrıntılı tablo ve içerikleri görmek için tıklayınız…