YAPILAN SON İKİ SAHA ÇALIŞMALARININ KISMİ KARŞILAŞTIRMASI
Haziran 2020’de yaptığımız Türkiye geneli Gündem saha çalışmasında Türkiye’nin en önemli sorunu nedir sorusuna verilen ilk 5 yanıt Ekonomi/İşsizlik, Kürt Sorunu, Cumhurbaşkanlığı Sistemi, Demokrasinin Olmayışı, Hukuk Sisteminin Mevcut Durumu şeklinde sıralanmıştır. Verilen ilk 5 yanıtı Kasım 2019’da yapmış olduğumuz benzer nitelikteki çalışmayla karşılaştırdığımızda ise yukardaki grafik ortaya çıkmıştır.
Kasım 2019-Haziran 2020 değişimine baktığımızda, -pandemi sürecinin de etkisiyle-, Ekonomik Kriz/İşsizlik yanıtında yaklaşık 4 puanlık bir artış görülmektedir. En önemli sorun olarak Kürt Sorununda bir değişiklik görülmezken Cumhurbaşkanlığı Sistemi, Demokrasinin Olmayışı ve Hukuk Sisteminin Mevcut Durumu seçeneklerinde gözle görünen bir artış söz konusudur. Özellikle Demokrasinin Olmayışı yanıtında bir önceki çalışmaya göre yaklaşık 5 katlık bir artış söz konusu olmuştur.
Yine aynı şekilde Hukuk Sisteminin Mevcut Durumu da yaklaşık 2 kat artarak ilk 5 sorun arasında yer almıştır.
Belirtilen sorunu kim çözer grafiklerine baktığımızda ise, en büyük düşüş CHP’de; en büyük yükseliş oranı ise İYİP ve DEVA Partisi ile Hiçbiri yanıtlarında olmuştur.
CHP’nin son 8 aylık muhalefet karnesi, onun çözüm olarak görülmesini oldukça olumsuz etkilemiş görünmektedir. Bununla birlikte yeni kurulan partilerin çözüm olarak görülmesine dair de gözle görülür bir artış olmuştur. Gelecek Partisi’nde %1,1; Deva Partisi’nde %4,7’lik bir artış söz konusu olmuştur.
Yine muhalefet partileri içerisinde çözüm olarak görünen partiler arasında en belirgin artış İYİP’de görülmektedir. İki çalışma arası İYİP’in sorunları çözebileceğine dair %3’lük bir artış görülmektedir.
Bunlarla beraber Kasım 2019 çalışmasında sorunları kim çözer sorusuna Hiçbiri yanıtı %6,6 iken, Haziran 2020 çalışmasında bu oran %15,1’e kadar yükselmiştir. Bu da halkın sorunların çözümüne dair umutsuzluğunun gittikçe artan bir eğilimde olduğunu göstermektedir.
*Not: Kasım 2019 çalışmamızda Davutoğlu ve Ekibi seçeneği Haziran 2020 Çalışmamızda Gelecek Partisi; Babacan ve Ekibi seçeneği DEVA Partisi olarak seçeneklendirilmiştir.
Meclisteki tüm siyasi partilerin oy kaybı yaşadığının görüldüğü çalışmaya baktığımızda en dikkat çeken verilerin, siyasi partilerin dönemsel olarak yaşadığı artış ve düşüşler olmuştur.
Kasım ayı çalışmamızda Haziran 2018 seçimlerine göre CHP hariç meclisteki diğer partilerin oy oranlarında düşüş tespit edilmiştir. Haziran 2020 Kasım 2019 çalışmalarını karşılaştırdığımızda ise AKP ve CHP hariç diğer siyasi partilerin bir önceki çalışmaya göre oylarında bir artış gözlemlenmiştir.
AKP oylarında Haziran 2018’den bu yana düzenli bir düşüş gözlemlenirken; AKP’den ayrılan Gelecek ve Deva partilerinin bir önceki çalışmamıza göre oy oranlarında bir artış söz konusudur.
HDP, MHP ve İYİP’de ise Haziran 2018 seçimlerine göre bir düşüş gözlemlenirken her üç siyasi partinin oy oranlarının da Kasım 2019 çalışmamızda ortaya çıkan oranın üstünde olduğu görülmektedir.
Son iki çalışmamızın Kararsızlar ile Oy Kullanmayacağım yanıtı verenlerin orantısal dağılımını yaptıktan sonra alınan ortalamalara bakıldığında baraj sorunu yaşamayan üç siyasi parti (AKP, CHP, HDP) görülmektedir.
*Not: Kasım 2019 çalışmamızda Davutoğlu ve Ekibi seçeneği Haziran 2020 Çalışmamızda Gelecek Partisi; Babacan ve Ekibi seçeneği DEVA Partisi olarak seçeneklendirilmiştir.