I.BÖLÜM: GİRİŞ
AMAÇ VE YÖNTEM
Bir toplumun sağlıklı ve sürdürülebilir olduğunu gösteren konuların başında bireylerin yaşamla ve içinde yaşanılan toplumla kurdukları bağ gelir. Bireyin yaşamla kurduğu Varoluşsal ilişkiden sapma ve sarsılma hali olarak karşımıza çıkan intiharlar; aynı zamanda birey ve toplum ilişkisinin boyutu hakkında da başvurulabilecek en önemli parametrelerden biri olma özelliğine de sahiptir.
Yaşam süreleri kadar yaşamın sonlanma biçiminin de içinde yaşanılan toplum hakkında bilgiler içermesi, intiharları ayrıca sosyolojik bir olgu/vaka olarak ele almayı gerektirebilmektedir.
İntiharlar, intihar hızları, intiharların kümelendiği yaş grupları, intihar oranlarının yıllara göre gösterdiği inişler veya çıkışlar, intihar nedenleri, intiharda kullanılan araç veya yöntemler aynı zamanda içinden çıkılan toplumun sosyolojik, kültürel, ekonomik, ruhsal ve politik hatta kronolojik özelliklerinin analizine önemli katkılar sunmaktadır.
Oldukça bireysel bir eylem olarak karşımıza çıkan intihar vakalarının toplumu etkileme, toplumdan etkilenme, toplumsal bağların gücüne seslenme bağlamlarının sanılandan çok daha güçlü olduğunu gösteren sayısız örnek mevcuttur.
Bu örneklerden birinin de Türkiye’de artarak süren intihar vakaları olduğunu söylemek gerekecektir. Ülkenin siyasi, ekonomik, kültürel, sosyolojik değişim hallerinin bireylere yansıma, bireylerin bu değişimle kurmakta güçlük çektikleri uyum hallerine ilişkin önemli bir tartışma alanı açan intiharlar dikkatle incelenmeyi gerektirmektedir.
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi olarak tam da bu nedenlerle Türkiye’de yaşanan İntihar vakalarındaki süreğen yükselişe, intiharların nedenlerine, intihar araç ve yöntemlerine, hızlarına ve bu vakaların yıllarla ilişkilerine dikkat çekerek sebep ve etkilerinin tartışılmasına, intihar vakalarının önüne geçilmesi veya azaltılması için oluşacak çabalara katkı sunmak amacıyla TÜİK’in 2000 ile 2023 yılları arasını kapsayan intihar verilerini inceledik. TÜİK’in son 24 yıllık verilerini incelerken, bu verileri grafik ve tablolarla nicel analize açmaya çalıştık.
Türkiye geneli intihar vakaları ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerine bağlı 23 ili özgün olarak inceleyen rapora göre;
Son 24 yılda Türkiye genelinde yaşanan intihar oranının 2,25 kat arttığı hesaplanmıştır. İntihar vakalarının tüm yıllara göre en çok yaşandığı yıl ise 2022 yılı olmuştur. 2000 yılında kayda düşen intihar vaka sayısı 1802 iken 2022 yılında bu sayı 4218’e çıkmıştır. Türkiye genelinde 15 yaş altı intihar vakalarının en yoğun görüldüğü yıllar 2010 ile 2014 arasında iken, intiharların en fazla görüldüğü yaş aralığı 20-24 yaş ile 25-29 yaş aralığına işaret etmektedir.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde yer alan 23 kentten (Şırnak, Bitlis, Siirt, Batman, Mardin, Muş, Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Adıyaman, Kilis, Şanlıurfa, Diyarbakır, Malatya, Elâzığ, Bingöl, Dersim, Van, Hakkâri) oluşan tabloya göre ise bölgede intihar oranının 1,99 kat arttığı gözlenmiştir. Bu kentlerde 2000 yılında kayda düşen toplam intihar vaka sayısı 328 iken, bölge genelinde intihar vakalarının Türkiye geneli ile uyumlu biçimde artış gösterdiği gözlenmiştir. Bununla birlikte Bölge kentlerinde intihar vakalarının toplamda en çok yaşandığı yılın 779 kişi ile 2023 yılı olduğu görülmüştür.
Çalışma 23 kente ait intihar sayılarını, intihar hızlarını, intihar nedenlerini ve araçlarını/şekillerini tek tek tablolar halinde incelemiştir. Ayrıca Cinsiyet ve yaş aralıklarına göre intihar vakalarını ayrıca analize tabi tutmuştur.
Yapılan çalışmaya göre; İntihar oranının en fazla arttığı ilk dört kent; Siirt (4,4 kat), Şırnak (3,81 kat), Hakkâri (3,6 kat) Mardin (3,35 kat) olurken; bölge kentlerinde en çok intiharların yaşandığı yaş grubu, 15-19 yaş grubu olmuştur. Dolayısıyla bu yaş grubunu kritik intihar yaş grubu olarak tariflemek mümkündür. Ayrıca yıllara göre ciddi artış hızları edinen intihar vakalarında Erkek intiharlarının kadın intiharlarına göre daha fazla artış gösterdiği tespit edilmiştir.
Öte yandan 15 yaş altı (Çocuk) intiharlarının birinci sırayı aldığı tek kent Diyarbakır iken, hemen ardından Van’ın Diyarbakır’ı takip ettiği, her iki kentte de çocuk ve ilk genç yaş grubu intiharlarının yaşanan intihar vakalarının çok önünde yer aldığı görülmüştür.
Yine verilere göre intihar nedenlerinin ilk sırasının “bilinmeyen” bir gerekçe olarak kayda düşmesi, üzerinde tartışılmayı gerektirmektedir. Zira “bilinmeyen” bir neden intihar vakalarının geriletilmesinde olumsuz bir önermedir. Nedenin bilinmemesi intihara yol açan nedenlerin ortadan kaldırılmasına dönük çabaları oldukça zayıflatacağı gibi “intihar” olarak kayda düşen kimi vakaların intihar mı cinayet mi olduğu konusunu da gündemde tutma riski barındırmaktadır.
Tek tek kentlerde öne çıkan veriler bu bağlamıyla özetlenecek olursa Hazırlanan rapora göre;
24 yılda Şırnak kent genelinde yaşanan intihar oranının 3,81 kat arttığı gözlenmiştir. 2000-2003 yıl aralığında kayda düşen intihar vaka sayısı 27 iken 2020-2023 yıl aralığında ise 103’tür. Cinsiyet tablosu incelendiğinde 24 yıl içinde erkek intihar olaylarının katlanarak sürdüğü, erkeklerin intihar oranının kadınların intihar oranına göre 1,8 kat daha fazla olduğu hesaplanmıştır.
Kentte 2001 yılında kayda düşen kaba intihar hızı yüz binde 0,55 iken 2023 yılında ise yüz binde 3,19’dur. Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2021 (yüz binde 5,90) iken en düşük olduğu yıl 2001 (yüz binde 0,55) olarak görülmektedir. Yaş ilerledikçe intihar eğiliminde düşüş gözlense de 50-54 yaş aralığında özgün bir artışa rastlanmıştır. Yaş grafiklerine göre kentte İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (103 kişi) yaş aralığıdır.
TÜİK verilerine göre; birinci sırada öne çıkan intihar nedeni “Bilinmeyen” (205 kişi) olarak kayda düşerken, ikinci öne çıkan nedenin 59 kişi ile “Diğer” olarak kayıtlanması dikkate değerdir. Bu durum kentte artış halinde olan intiharların nedenlerine odaklanılamadığını, dolayısı ile intihar eğilimlerini besleyen nedenlerin ortadan kalkmasına yönelik başarılı bir çalışmanın yapılma kapasitesinin oldukça sınırlı olduğunu düşündürmektedir.
Benzer durumun diğer kentlerde de öne çıktığı tespit edilmiştir.
Kentte kayda düşen intihar şeklinin/aracının ilk sırasının “Asarak” (175 kişi), ikinci sırasını147 kişi ile “Ateşli Silah Kullanarak”, biçiminde tariflenmesi yukarıdaki nedenlerle düşünüldüğünde kayda intihar vakası olarak düşen kimi vakaların intihar olamayabileceğini düşündürmektedir.
24 yılda Bitlis kent genelinde yaşanan intihar oranının 1,71 kat arttığı gözlenmiştir. 2000-2003 yıl aralığında kayda düşen intihar vaka sayısı 32 iken 2020-2023 yıl aralığında ise 55’tir. 24 yılda Bitlis kent genelinde erkeklerin intihar oranı kadınların intihar oranına göre 1,29 kat daha fazla olduğu gözlemlenmiştir. Kentte 2001 yılında kayda düşen kaba intihar hızı yüz binde 2,81 iken 2023 yılında ise yüz binde 3,64 olmuştur.
Yaş Aralıklarına Göre oluşan grafiğe baktığımızda; 15 yaş ve altındaki yaş grubunda kayda düşen intihar vaka sayısı 23 iken, İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 yaş aralığı (71 kişi) olarak hesaplanmıştır. Kentte en fazla görülen intihar nedeni “Bilinmeyen” (115 kişi) olarak kayda düşerken, bunu 45 kişi ile “Diğer” nedenler takip etmiştir. Yine intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar şekli “Ateşli Silah Kullanarak” (125 kişi) olarak kayda düşerken, bunu 106 kişi ile “Asarak” intihar şekli takip etmiştir.
24 yılda Siirt kent genelinde yaşanan intihar oranının 4,4 kat arttığı hesaplanmıştır. Kentte 2000-2003 yıl aralığında kayda düşen intihar vaka sayısı 15 iken 2020-2023 yıl aralığında ise 66’dır. 24 yılda Siirt kent genelinde erkeklerin intihar oranı kadınların intihar oranına göre 1,17 kat daha fazla olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca 2001 yılında kayda düşen kaba intihar hızı yüz binde 0,37 iken 2023 yılında ise yüz binde 3,24’tür.
15 yaş ve altındaki yaş grubunda kayda düşen intihar vaka sayısı 30 iken, İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (78 kişi) yaş aralığı olarak hesaplanmıştır. Yine İntihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Bilinmeyen” (150 kişi) olarak kayda düşmüş, bunu 39 kişi ile “Aile Geçimsizliği” takip etmiştir. Kentte görülen intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar şekli “Ateşli Silah Kullanarak” (113 kişi) iken, bunu 106 kişi ile “Asarak” intihar yöntemi ikinci sırada takip etmiştir.
Adı bir zamanlar intiharlarla anılan Batman’da 24 yılda yaşanan intihar oranının 1,8 kat arttığı gözlenmiştir. 2000-2003 yıl aralığında kayda düşen intihar vaka sayısı 63 iken 2020-2023 yıl aralığında ise 115’tir. 24 yılda Batman kent genelinde erkeklerin intihar oranının kadınların intihar oranına göre 1,34 kat daha fazla olduğu tespit edilmiştir.
2001 yılında kayda düşen kaba intihar hızı yüz binde 7,1 iken 2023 yılında ise yüz binde 4,21’dir. Batman İntihar hızında düşüş tespit edilen nadir kentlerdendir. Yaş kategorilerine bakıldığında 15 yaş ve altı yaş grubunda kayda düşen intihar vaka sayısı 36 iken, İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (107 kişi) yaş aralığıdır.
Kentte intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Bilinmeyen” (185 kişi) olarak kayda düşmüştür. Bunu 98 kişi ile “Hastalık”, 90 kişi ile de “Diğer” takip etmiştir. İntihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar şeklinin ilk sırasını “Asarak” (206 kişi), ikinci sırasını166 kişi ile “Ateşli Silah Kullanarak” takip etmiştir.
24 yılda Mardin kent genelinde yaşanan intihar oranının 3,35 kat arttığı gözlenmiştir. 24 yılda Mardin kent genelinde erkeklerin intihar oranının kadınların intihar oranına göre 1,5 kat daha fazla olduğu gözlemlenmiştir. Kayda düşen kaba intihar hızı yüz binde 1,40 iken 2023 yılında ise yüz binde 3,07’dir.
15 yaş ve altı yaş grubunda intihar vaka sayısı 41 iken, İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (124 kişi) yaş aralığıdır.
Mardin kentinin İntihar Nedenlerine Göre oluşan tabloya baktığımızda; intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Bilinmeyen” (253 kişi) olarak kayda düşmüştür. Bunu 88 kişi ile “Hastalık”, 83 kişi ile de “Diğer” takip etmektedir. İntihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar şekli ise “Asarak” (224 kişi) iken bunu 185 kişi ile “Ateşli Silah Kullanarak” takip etmiştir.
24 yılda Muş kent genelinde yaşanan intihar oranının 1,3 kat arttığı gözlenmiştir. 2000-2003 yıl aralığında kayda düşen intihar vaka sayısı 69 iken 2020-2023 yıl aralığında ise 90’dır. Muş kent genelinde erkeklerin intihar oranının kadınların intihar oranına göre 0,98 kat daha fazla olduğu gözlemlenmiştir. 2001 yılında kayda düşen kaba intihar hızı yüz binde 3,96 iken 2023 yılında ise yüz binde 6,76’dır. Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2019 (yüz binde 7,59) dur.
15 yaş ve altı yaş grubunda kayda düşen intihar vaka sayısı 65 iken, İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (143 kişi) yaş aralığıdır.
İntihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Bilinmeyen” (306 kişi) olarak; intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar şekli “Asarak” (244 kişi) olarak kayda düşmüştür. Bunu 209 kişi ile “Ateşli Silah Kullanarak” takip etmiştir.
24 yılda Ağrı kent genelinde yaşanan intihar oranının 1 kat arttığı gözlenmiştir. 2000-2003 yıl aralığında kayda düşen intihar vaka sayısı 100 iken 2020-2023 yıl aralığında ise 92’dir. Ağrı 2020’li yıllarla beraber intihar vakalarında düşüş gözlenen nadir kentlerdendir. Kentte İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2004-2007 (110 kişi)dir. 2002 yılında 10,53 olan intihar hızı 2023 de 4,11’e düşmüştür. Kentteki en fazla intiharın yaşandığı 2002 yılı özel incelenmeyi gerektirmektedir.
15 yaş ve altı yaş grubunda kayda düşen intihar vaka sayısı 75 iken, İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (131 kişi) yaş aralığıdır. İntihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Bilinmeyen” (303 kişi) olarak, en fazla görüldüğü intihar şekli “Asarak” (240 kişi) olarak kayda düşmüştür. Bunu 232 kişi ile “Ateşli Silah Kullanarak” takip etmiştir.
24 yılda Kars kent genelinde yaşanan intihar oranının 1,4 kat arttığı gözlenmiştir. Kentte İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2004-2007 (106 kişi) iken, erkekler için en çok 2016-2019 (49 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2004-2007 (59 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçmiştir.
2001 yılında kayda düşen kaba intihar hızı yüz binde 5,22 iken 2023 yılında ise yüz binde 6,87’tür. Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2006 (yüz binde 9,82)dır.
En çok intihar vakalarının görüldüğü yaş 15-19 yaş grubu iken, intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Bilinmeyen” (193 kişi) olarak kayda düşmüştür. Bunu 79 kişi ile “Aile Geçimsizliği” takip etmiştir. Bu kentte de Asarak ve ateşli silahlarla intihar ilk iki sırayı oluşturmuştur.
24 yılda Iğdır kent genelinde yaşanan intihar oranının 24 yılda 1,33 kat arttığı tespit edilmiştir. İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2020-2023 (48 kişi) dır. Erkekler için en çok 2020-2023 (36 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2000-2003 (24 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçmiştir. 24 yılda Iğdır kent genelinde erkeklerin intihar oranı kadınların intihar oranına göre 1,6 kat daha fazla olduğu gözlemlenmiştir. Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2022 (yüz binde 9,34) iken, en düşük olduğu yıl 2015 (yüz binde 2,08) olarak görülmektedir.
İntihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Bilinmeyen” (88 kişi) olarak belirlenirken, bunu 35 kişi ile “Hastalık” gerekçesi takip etmiştir. İntihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar şekli “Asarak” (104 kişi) olarak kayda düşerken, bunu 72 kişi ile “Ateşli Silah Kullanarak” takip etmiştir.
24 yılda Ardahan kent genelinde yaşanan intihar oranının 24 yılda 1,3 kat azaldığını hesaplayan rapora göre İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2012-2015 (32 kişi) iken, erkekler için en çok 2016-2019 (25 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2000-2003 (19 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçmiştir.
Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2011 (yüz binde 11,27) iken, en düşük olduğu yıl 2021 (yüz binde 3,14) olarak hesaplayan çalışmaya göre intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Bilinmeyen” (75 kişi) olarak kayda düşmüştür. İntihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar şekli “Asarak” (109 kişi) iken ikinci sırayı 45 kişi ile “Ateşli Silah Kullanarak” almıştır.
24 yılda Erzincan kent genelinde yaşanan intihar oranının 2,6 kat arttığı, İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığının 2020-2023 (52 kişi) yılları olduğu gözlenmiştir. Erkekler için en çok 2020-2023 (37 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2020-2023 (15 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçmiştir. 24 yılda Erzincan kent genelinde erkeklerin intihar oranı kadınların intihar oranına göre 2,55 kat daha fazla olduğu gözlemlenmiştir. 2001 yılında kayda düşen kaba intihar hızı yüz binde 3,37 iken 2023 yılında ise yüz binde 7,04’tür.
İntihar vakalarının azımsanmayacak bir sayı ile,25 kişi ile 75 yaş ve üstünde görülmesi dikkat çekmiştir. İntihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Bilinmeyen” (96 kişi) olarak kayda düşerken, bunu 44 kişi ile “Hastalık” izlemiştir. En fazla görüldüğü intihar şekli “Asarak” (110 kişi) ve 63 kişi ile “Ateşli Silah Kullanarak” olmuştur.
24 yılda Erzurum kent genelinde yaşanan intihar oranının 2,5 kat arttığı görülürken, 2000-2003 yıl aralığında kayda düşen intihar vaka sayısı 72 iken 2020-2023 yıl aralığında ise 184’tür. 24 yılda Erzurum kent genelinde erkeklerin intihar oranı kadınların intihar oranına göre 1,8 kat daha fazla olduğu hesaplanmıştır. Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2015 (yüz bin de 4,33) iken, en düşük olduğu yıl 2001 (yüz binde 1,25) olarak gözlemlenmiştir.
15 yaş ve altı yaş grubunda kayda düşen intihar vaka sayısı 32 iken, İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (109 kişi) yaş aralığıdır.
Yine; intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Bilinmeyen” (317 kişi) olarak tariflenirken, ikinci neden 90 kişi ile “Hastalık” olmuştur. İntihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar şekli “Asarak” (338 kişi) olarak kayda düşerken, bunu 152 kişi ile “Ateşli Silah Kullanarak” takip etmiştir.
24 yılda Gaziantep kent genelinde yaşanan intihar oranı 2,12 kat artmıştır, İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2020-2023 (352 kişi) iken, erkekler için en çok 2020-2023 (256 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2020-2023 (96 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçmiştir. Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2021 (yüz bin de 4,68) iken, en düşük olduğu yıl 2006 (yüz binde 1,67) olarak gözlemlenmiştir.
Kentte 15 yaş ve altı yaş grubunda kayda düşen intihar vaka sayısı 57 iken, İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (261 kişi) yaş aralığıdır.
İntihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Bilinmeyen” (473 kişi) iken ikincisi 351 kişi ile “Hastalık” olmuştur. en fazla görüldüğü intihar şekli “Asarak” (747 kişi) olarak kayda düşmüştür. Bunu 400 kişi ile “Ateşli Silah Kullanarak”, 182 kişi ile de “Yüksekten Atlayarak” takip etmektedir.
24 yılda Adıyaman kent genelinde yaşanan intihar oranının 1,17 kat arttığı gözlenmiştir. İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2020-2023 (106 kişi) iken, erkekler için en çok 2020-2023 (67 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2000-2003 (45 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçmiştir. Ayrıca kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2022 (yüz bin de 6,31) iken, en düşük olduğu yıl 2008 (yüz binde 1,54) olarak tespit edilmiştir.
İntihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Bilinmeyen” (209 kişi) olarak kayda düşerken, bunu 107 kişi ile “Hastalık”, 82 kişi ile de “Diğer” takip etmiştir. En fazla görülen intihar şekli “Asarak” (238 kişi) ve 150 kişi ile “Ateşli Silah Kullanarak” olmuştur.
24 yılda Şanlıurfa kent genelinde yaşanan intihar oranı verilere göre 2,71 kat artarken, İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı ise 2020-2023 (280 kişi) yılları olmuştur. Erkekler için en çok 2020-2023 (170 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2012-2015 (114 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçmiştir. Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2008 (yüz binde 4,45) iken, 15 yaş ve altı yaş grubunda kayda düşen intihar vaka sayısı 69, İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu ise 15-19 (300 kişi) yaş aralığıdır. Şanlıurfa’da da intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Bilinmeyen” (536 kişi) olarak kayda düşmüş, bunu 251 kişi ile “Hastalık”, 210 kişi ile de “Diğer” takip etmiştir.
Kentte intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar şekli “Asarak” (518 kişi) , 411 kişi ile “Ateşli Silah Kullanarak”, 120 kişi ile de “Yüksekten Atlayarak” olmuştur.
24 yılda Diyarbakır kent genelinde yaşanan intihar oranı 2,3 kat artarken, İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2020-2023 (414 kişi) yılları olmuştur. Diyarbakır kentinin cinsiyete göre oluşan tabloya baktığımızda; erkekler için en çok 2020-2023 (276 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2020-2023 (138 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçmiştir. Kentte kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2022 (yüz binde 6,17) yılıdır.
23 kent içinde 15 yaş ve altı yaş grubunda kayda düşen intihar vaka sayısının ilk sırayı aldığı tek kent Diyarbakır’dır. Verilere göre 24 yıl içinde 15 yaşından küçük 431 kişi (Çocuk) intihar etmiştir. İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu olan 15-19 yaş grubunda da aynı biçimde 431 kişinin intiharına rastlanmıştır. Bu bağlamıyla Diyarbakır’da çocuk/genç intiharları için özel çalışmalar yapmak elzemdir.
Kentte görülen intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Hastalık” (348 kişi) olarak kayda düşerken, bunu 303 kişi ile “Diğer”, 186 kişi ile de “Aile Geçimsizliği” takip etmiştir. Diyarbakır kentinin “İntihar Şekillerine Göre” oluşan tabloya baktığımızda; intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar şekli “Ateşli Silah Kullanarak” (603 kişi) olmuş, bunu 576 kişi ile “Asarak”, 343 kişi ile de “Yüksekten Atlayarak” takip etmiştir.
24 yılda Malatya kent genelinde yaşanan intihar oranı 1,9 kat arttığı görülmüştür. İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2020-2023 (142 kişi) iken, Malatya kentinin cinsiyete göre oluşan tabloya baktığımızda; erkekler için en çok 2020-2023 (110 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2004-2007 (47 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçmiştir.
Malatya’da Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2020 (yüz bin de 5,48) iken, intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Hastalık” (169 kişi) olarak kayda düşmüştür. Bunu 102 kişi ile “Diğer” i izlemiştir. Malatya kentinin İntihar Şekillerine Göre oluşan tabloya baktığımızda; intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar şekli “Asarak” (276 kişi) iken bunu 202 kişi ile “Ateşli Silah Kullanarak”, 61 kişi ile de “Yüksekten Atlayarak” takip etmiştir.
24 yılda Van kent genelinde yaşanan intihar oranının 1,1 kat arttığı hesaplanmış, İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2004-2007 (266 kişi) yılları olmuştur. Kentte erkekler için en çok 2016-2019 (130 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2004-2007 (153 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçmiştir.
Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2006 (yüz bin de 9,36) iken, İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (316 kişi) yaş aralığıdır. 15 yaş ve altı yaş grubunda kayda düşen intihar vaka sayısı da 128 çocuk ile oldukça yüksek bir orana denk gelmektedir.
Diyarbakır gibi Van’da da çocuk ve genç intiharları artış eğiliminde gözlenmektedir.
Van kentinin “İntihar Nedenlerine Göre” oluşan tabloya baktığımızda; intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni bu kentte de “Bilinmeyen” (637 kişi) olarak kayda düştüğü, bunu 148 kişi ile “Aile Geçimsizliği”, 149 kişi ile de “Diğer” nedenlerin takip ettiği görülmüştür.
İntihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar şekli “Asarak” (626 kişi) iken, bunu 312 kişi ile “Ateşli Silah Kullanarak”, 177 kişi ile de “Kimyevi Madde Kullanarak” takip etmiştir.
24 yılda Hakkâri kent genelinde yaşanan intihar oranının 3,6 kat arttığı tespit edilmiştir. Bu oran Hakkari’nin Bölge’de, İntihar vakalarında artış hızı yaşayan öncelikli kentler sıralamasına girmesine neden olacak büyüklüktedir. Öte yandan kentte İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2020-2023 (80 kişi) iken, Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2020 (yüz bin de 7,48) yılıdır.
Kentte İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 20-24 (64 kişi) yaş aralığı iken, intihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar nedeni “Diğer” (42 kişi) olarak kayda düşmüştür. Bunu 27 kişi ile “Hastalık”, 15 kişi ile de “Hissi İlişki ve İstediği ile Evlenememe” takip etmiştir. ; İntihar vakalarının en fazla görüldüğü intihar şekli “Asarak” (99 kişi) olarak kayda düşmüş, bunu 94 kişi ile “Ateşli Silah Kullanarak” takip etmiştir.
Çalışmanın tablo/grafik detaylı analizi raporda yer almaktadır.