BASINA YANSIYAN
KADINA ŞİDDET VAKALARI
İNCELEMESİ
1 MART 2022- 31 MAYIS 2022
Türkiye’de ve dünyada kadına yönelik şiddet vakaları her geçen gün artarak endişe verici bir noktaya varmaktadır. En önemli insan hakları ihlallerinden biri olan kadına yönelik şiddet, Türkiye’de çözülmesi oldukça güç bir sorun haline gelmiştir. Hemen hemen her gün yazılı ve görsel basında kadına yönelik şiddet ile ilgili haberlere yer verilmektedir. Bu durum bir yandan kadına yönelik şiddetin içerik ve bağlamı konusunda önemli bir farkındalık yaratırken, öte yandan kadına yönelik şiddeti gündelik yaşamın olağan bir parçası haline dönüştürmüş, şiddeti normalleştirmiş ve şiddete karşı toplumu kayıtsız hale getirmiştir.
Dünya Sağlık Örgütü, kadına yönelik şiddeti; cinsiyete dayanan, kadını inciten, ona zarar veren, fiziksel, cinsel, ruhsal hasarla sonuçlanma olasılığı bulunan, toplum içerisinde ya da özel yaşamında ona baskı uygulamasına ve özgürlüklerinin kısıtlanmasına neden olan her türlü davranış olarak tanımlamaktadır. Hazırlanan bu basın derlemesi kadına yönelik şiddetin vahim boyutlarını gözler önüne sermektedir. Türkiye’de çok sayıda kadın vahşice katledilmekte, cinsel saldırıya ve fiziksel şiddete uğrayarak, her türlü alıkoyma/rehin alma, taciz ve tecavüze maruz bırakılmaktadır. Kadınların yaşadığı bunca şeye rağmen yetkili kurumlar bu durum karşısında gerekli tedbirleri almakta yetersiz kalmaktadır. Kadınların yasal ve kişisel hakları güvence altına alınıp şiddetin önleneceği yerde mevcut hakları da ellerinden alınmaktadır. Ne yazık ki 20 Mart 2021 tarihinde Resmî Gazetede yayımlanan 3718 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi sonucunda Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesinin, bir diğer adıyla İstanbul Sözleşmesi’nin feshedilmesine karar verilmesi bu yaşanılan duruma verilebilecek vahim, talihsiz bir örnektir.
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi olarak Türkiye’de kadına yönelik gerçekleşen erkek şiddetinin basına yansıyan hallerini tespit etmek ve bu konuda düzenli istatistikler sağlamak amacıyla üç aylık periyotlar ile Türkiye’de basına yansıyan şiddet vakalarını incelemekteyiz. Şimdiye kadar yayınlanmış üç çalışmanın devamı olan ve 1 Mart 2022-31 Mayıs 2022 tarihlerini kapsayan 4. raporumuz, kadına yönelik gerçekleşen erkek şiddetinin medyaya yansıyan hallerine odaklanmıştır. Bunun için Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, Bianet, Jin News, Mezopotamya Ajansı, Anıt Sayaç gibi kadın kurumları ve haber ajanslarının gönderileri taranmıştır. Taranan veriler belirli kategorilere ayrılarak SPPS ortamına aktarılmıştır analiz edilmiştir.
Belirtilen tarihler arasında 90 kadın katledilmiş, 57 kadın ise şüpheli bir şekilde ölü bulunmuştur. Ayrıca 115 kadın fiziksel şiddet ve yaralanmaya, 17 kadın tacize ve 9 kadın cinsel saldırıya maruz kalmıştır. Şiddete maruz bırakılan kadınların kim veya kimler tarafından şiddete maruz bırakıldığına dair oransal veriler ise şöyledir: %29,4’ü “Eşi”, %5,9’u “Eski Eşi”, %4’ü “Sevgilisi”, %3,1’i “Eski Sevgilisi”, %2,8’i “Oğlu”, %1,9’u “Babası”, %1,5’i “Öğretmeni”, %1,5’i “Eniştesi” tarafından şiddete maruz bırakılmıştır. %43’ünün ise kim veya kimler tarafından şiddete maruz bırakıldığı bilinmemektedir.
Şiddete maruz kalan kadınların yaş aralığını oransal olarak incelediğimizde %9,3’ü “0-17 Yaş” aralığında yer alan çocuklardan oluşmaktadır. Devamla %9,9’u “18-24 Yaş”, %9,3’ü “25-34 Yaş”, %10,8’i “35-44 Yaş”, %7,7’si “45-54 Yaş”, %6,5’i “55-64 Yaş”, %5,6’sı “65 yaş ve üzeri” ve %40,9’unun ise yaşı bilinmemektedir.
Cinayete uğrayan 90 kadının %46,7’si “Eşi”, %15,6’sı “Bilinmiyor”, %8,9’u “Eski Eşi”, %5,6’sı “Sevgilisi”, %5,6’sı “Oğlu”, %4,4’ü “Eski Sevgilisi”, %4,4’ü “Eniştesi” tarafından katledilmiştir. %15,6’sının ise kim tarafından katledildiği bilinmemektedir. İstismara uğrayan çocukların ise %15,6’sı “Öğretmeni”, %3,1’i “İş Arkadaşı”, %3,1’i “Eniştesi” tarafından istismara maruz bırakıldığı görülürken, %78,1’inin ise kim veya kimler tarafından istismar edildiği bilinmemektedir. Bunun yanı sıra cinsel saldırıya maruz bırakılan kadınların ise %33,3’ü “Doktoru”, %11,1’i “Kuzeni” tarafından cinsel saldırıya uğradığı görülürken, %55,6’sının ise kim tarafından cinsel saldırıya maruz bırakıldığı bilinmemektedir.
Fiziksel Şiddet veya yaralanmaya maruz kalan kadınların %45,2’si “Eşi”, %8,7’si “Eski Eşi”, %7’si “Sevgilisi”, %5,2’si “Eski Sevgilisi” tarafından şiddete maruz bırakıldığı görülürken, %18,3’ünün ise kim tarafından fiziksel şiddet veya yaralamaya maruz bırakıldığı bilinmemektedir. Tacize maruz kalan kadınların ise %5,9’u ise “Komşusu” tarafından taciz edildiği görülürken, %94,1’inin kim tarafından tacize maruz kaldığı bilinmemektedir.
Kadın cinayetlerinin %22,2’si “İstanbul”, %7,8’i “İzmir”, %5,6’sı “Aksaray”, %4,4’ü “Konya”, %4,4’ü “Adana” da gerçekleşmiştir. Şüpheli kadın ölümlerinin ise %19,3’ü “İstanbul”, %10,5’i “Aydın”, %5,3’ü “Manisa” da yaşandığı görülmektedir.
Kadına yönelik cinsel saldırıların %33,3’ü “Ankara”, %22,2’si “Adana”, %22,2’si “İstanbul”, %11,1’i “Aydın”, %11,1’i “Burdur” illerinde yaşandığı görülmektedir. Ayrıca Çocuk İstismarlarının %31,3’ü “İstanbul”, %9,4’ü “Düzce”, %6,3’ü “Şanlıurfa”, %6,3’ü “Samsun”, %6,3’ü “Şırnak” illerinde yaşandığı görülmektedir.
Fiziksel şiddete uğrayan kadınların %20,9’u “Edirne”, %13’ü “İstanbul”, %7,8’i “Adana”, %5,2’si “Antalya”, %4,3’ü “Eskişehir”, %4,3’ü “İzmir” illerinde saldırıya veya şiddete maruz kaldığı görülmüştür.
Katledilen kadınların yaş aralığına baktığımızda %22,2’si “35- 44 Yaş”, %18,9’u “25-34 Yaş”, %17,8’i “Yaşı Bilinmiyor”, %12,2’si “18-24 Yaş”, %11,1’i “45-54 Yaş”, %6,7’si “55-64 Yaş”, %6,7’si “65 Yaş ve üzeri”, %4,4’ü ise “0-17 Yaş” çocukların olduğu;
Cinsel Saldırıya maruz kalan kadınların yaş aralığına baktığımızda; %44,4’ü “18-24 Yaş”, %33,3’ü “Yaşı Bilinmiyor”, %11,1’i “35-44 Yaş”, %11,1’i “45-54 Yaş” olduğu görülmüştür. Ayrıca Fiziksel Şiddet veya yaralanmaya maruz kalan kadınların ise %66,1’i “Yaşı Bilinmiyor”, %7,8’i “35-44 Yaş”, %6,1’i “18-24 Yaş”, %6,1’i “25-34 Yaş”, %6,1’i “45-54 Yaş” olduğu görülmüştür.
Şüpheli ölümlerin %19,3’ü “65+ Yaş”, %17,5’i “18-24 Yaş”, %15,8’i “55-64 Yaş”, %12,3’ü “45-54 Yaş”, %12,3’ü “Yaşı Bilinmiyor”, %10,5’i “25-34 Yaş” olduğu görülmüştür. Ayrıca Tacize maruz kalan kadınların %94,1’i “Yaşı Bilinmiyor” ve %5,9’u “55-64 Yaş” aralığında olduğu görülmektedir.
Özetle derlenen çalışmanın grafik, tablo ve karşılaştırmaları ile yaşanılan vakalara dair verilerin tamamına rapora göz atarak erişebilirsiniz.